پیام سپاهان

آخرين مطالب

زمزمه‌‏های فدرالیسم در ایران: توزیع قدرت یا توزیع بحران؟ اقتصادی

زمزمه‌‏های فدرالیسم در ایران: توزیع قدرت یا توزیع بحران؟
  بزرگنمايي:

پیام سپاهان - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
صادق زنگنه| درحالی‌که ایران با چالش‌های عمیق اقتصادی، مصائب سیاسی در منطقه و اظهارنظرهای قوم‌گرایانه در داخل، دست‌وپنجه نرم می‌کند، گویی بحثی حساس و تا حدی غیرمنتظره در محافل سیاسی کشور در حال شکل‌گیری است: فدرالیسم. تعاریف فدرالیسم، نظام حکومتی را ترسیم می‌کنند که در آن قدرت میان دولت مرکزی و واحدهای سیاسی کوچکتر تقسیم می‌شود؛ سطوحی که هر یک در حوزه‌های مشخص از استقلال نسبی برخوردارند. این ایده که زمانی در حاشیه مباحث سیاسی ایران قرار داشت، اکنون به واسطه اظهارات برخی مقامات ارشد دولت، رنگ و بوی جدی‌تری به خود گرفته است.
نخستین نشانه‌ها را می‌توان در اظهارات مسعود پزشکیان جست‌وجو کرد. سابقه اظهارنظرهای او در خصوص لزوم اداره کشور به شکل ایالتی و به قول او مشابه «مدل اسلامی-ولایتی»، به زمانی برمی‌گردد که او نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی بود. بعد از رئیس‌جمهور شدنش نیز گزارش‌هایی مبنی بر دیدار با فعالان جدایی‌طلب پان‌ترک، حساسیت‌ها را برانگیخت. 
چندی پیش نیز، معاون اول رئیس‌جمهور، رویکردی مشابه را با تاکید بر «رئیس‌جمهور استان بودن استانداران» و تفویض اختیارات به آنها، مطرح کرده است. اما اوج این اظهارات را می‌توان در سخنان اخیر رئیس‌جمهور در جمع فعالان اقتصادی بوشهر یافت؛ جایی که از تلاش برای کسب مجوز در تفویض اختیارات گسترده به استانداران، تا حد «اختیارات یک رئیس‌جمهور» برای هر استان، سخن گفت.
این سخنان، به‌ویژه با توجه به تاکید بر «رئیس منطقه» برای هر استان، به وضوح یادآور منطق فدرالیسم است. فدرالیسم، در ذات خود، توزیع متوازن قدرت و اختیارات را دنبال می‌کند که بسته به منابع اقتصادی، شرایط اجتماعی و فرهنگی هر منطقه، می‌تواند رویکردی مناسب برای اداره‌ی کشورها باشد. اما آیا این توزیع قدرت در شرایط کنونی ایران، به معنای واقعی کلمه توزیع «قدرت» خواهد بود؟ نگرانی‌های جدی در این خصوص وجود دارد. تقسیم‌بندی استان‌های ایران، به شکلی تاریخی، تا حدودی بر اساس مرزبندی‌های قومی شکل گرفته است. در چنین بستری، فدرالیسم مبتنی بر قومیت، به جای حل مشکلات، می‌تواند به کاتالیزوری برای اندیشه‌های جدایی‌طلبانه تبدیل شود و تمامیت ارضی کشور را به خطر اندازد.
مشکلات اقتصادی و توسعه نامتوازن، از جمله چالش‌های اصلی ایران هستند. اما آیا فدرالیسم قومی، راه‌حل این بحران‌هاست؟ به نظر می‌رسد در شرایطی که دولت مرکزی با مشکلات عدیده اقتصادی و کاهش مشروعیت دست و پنجه نرم می‌کند، طرح فدرالیسم، بیش از آنکه توزیع قدرت باشد، توزیع بحران و شانه خالی کردن دولت از مسئولیت‌ها به نظر می‌رسد. گویا دولت که خود در وضعیت «پدر ورشکسته» قرار دارد، می‌خواهد به اسم توزیع اختیارات، بدهی خود را به فرزندان منتقل کند. فدرالیسم زمانی کارآمد خواهد بود که دولت مرکزی از قدرت کافی، حمایت مردمی و حس قوی ملی برخوردار باشد؛ ویژگی‌هایی که در شرایط فعلی، تا حدی کمرنگ به نظر می‌رسند.
علاوه بر این، تغییر نظام حکمرانی به فدرالیسم، مستلزم تغییرات بنیادین در قانون اساسی است، فرآیندی پیچیده و زمان‌بر که باید در اوج قدرت و آرامش، همراه با آموزش و فرهنگ‌سازی اجرا شود. در شرایطی که کشور نیازمند انسجام و وحدت برای مقابله با بحران‌هاست، پرداختن به چنین مباحث پرچالشی، نه‌تنها باری از دوش دولت برنمی‌دارد، بلکه ممکن است کمر آن را نیز بشکند. پرداختن به بحث فدرالیسم در شرایط کنونی ایران، نیازمند تأمل، احتیاط و گفت‌وگوی ملی گسترده‌ای است. پیش از هرگونه اقدام عملی، باید به این پرسش پاسخ داد که آیا این «زمزمه‌های فدرالیسم» به واقع نشان از توزیع قدرت و حل مشکلات دارد، یا صرفاً توزیع مسئولیت‌ها و بحران‌ها در زمانی حساس و خطیر است؟

لینک کوتاه:
https://www.payamesepahan.ir/Fa/News/943588/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

تعرفه های ترامپ منجر به افزایش 10 درصدی قیمت لپ‌تاپ‌های ایسر می‌شود

همزمان با فیلترینگ در ایران، چینی‌ها سرعت فیبر نوری را 10 هزار بار سریع‌تر کردند

ایرباد شیائومی بادز 5 پرو با قابلیت‌های جدید عرضه می‌شود

پیش‌فروش Assassin’s Creed Shadows به اندازه نسخه Odyssey بوده است

4800 سالمند سرراهی در ایران

رونمایی از مدرن‌ترین نسل موشک صیاد

ماجرای بهت و حیرت آزاده فلسطینی

سریع القلم: دولت جدید آمریکا فرصتی طلایی برای ارتقای قدرت اقتصادی ایران است / برای توسعه، باید با سه قدرت جهانی رابطه نرمال داشته باشیم

شمس لنگرودی : اصلا از مولوی خوشم نمی‌آید!

چرا شمس لنگرودی بعد از زندان عوض شد؟

اپیک گیمز متقلب مسابقات Fortnite را برای همیشه محروم کرد

ریلمی P3 Pro و P3x با باتری 6000 میلی‌آمپرساعتی و IP69 معرفی شدند

ربات انسان نمای اپل یک مزیت بزرگ نسبت به رقبا خواهد داشت

چرا گوشی‌های کوچک در سال 2025 دیگر انتخاب درستی نیستند؟

هوش مصنوعی جدید میسترال روی زبان و فرهنگ عربی متمرکز است

ترکیب نوکیا و آیفون به شیوه‌ای عجیب را ببینید!

غزه؛ طرح عربی، طرح ترامپ را کنار می‌زند؟

بازگشت به عصر استعمار

پاسخ پزشکیان به شایعه برکناری رئیس کل بانک مرکزی

تمدید ساعت کاری فعلی ادارات دولتی تا 15 فروردین 1404

وزیر اقتصاد: مجلس را قانع می‌کنم/ ویدئو

آیت‌الله مستجابی به ملکوت اعلی پیوست

مادر شهیدان «بیگلری پور» از شهرستان بم آسمانی شد

روایت قربانیان جنگ و تبعات آن در «پرنده‌باز تهران»

شمس لنگرودی : من یکبار کار اقتصادی کردم ورشکست شدم!

شمس لنگرودی: پدرم روحانی بود پیش او ادبیات خواندم

به‌روزرسانی One UI 7، قابلیت کنترل والدین را به اپ‌ها و سایت‌ها هم می‌آورد

آپدیت جدید آسترو بات مراحل و ربات‌های جدید را به بازی اضافه می‌کند

عرضه جهانی گوشی دو لولای میت XT آلتیمیت و تبلت میت‌پد پرو هواوی آغاز شد

بازی/ Death Invasion : Offline Game؛ شهر را پاکسازی کنید

برنامه/ ویرایش و ساخت حرفه‌ای ولاگ

تلویزیون‌های هوشمند به هوش مصنوعی دیپ‌سیک مجهز می‌شوند

تلاش برای پادرمیانی

یک سنوار دیگر متولد شده است

ماله‌کشِ ماشه‌کش‌ها نباشید

آقای رئیس جمهور! مشکل کشور نوع حکمرانی است نه میزان اختیارات استانداری‌ها

پای AFC و FIFA رسما به انتخابات فدراسیون فوتبال باز شد

بی‌سوادی تاریخی سلطنت‌طلبان در حمایت از اسرائیل

تب داغ طلا

به خاطر چند دلار؛ ماجرای جاسوسان ایران در اسرائیل

جزئیات جلسه ارزی مجلس و دولت؛ هیچ دعوایی بین مجلس و دولت نیست

زمان واریز یارانه جدید دولت مشخص شد/ یارانه کدام افراد حذف می‌شود؟

نشست ارائه نتایج طرح نیازسنجی ایثارگران در تمامی ابعاد سلامت با رویکرد آینده پژوهی برگزار شد

خواندن قسمتی از اشعار محمدعلی بهمنی

وقتی بازیگر معروف می‌خواست مانع بازیگر شدن شمس لنگرودی شود!

نیل دراکمن فعلا قصد ساخت دنباله‌ بازی The Last of Us را ندارد

گلکسی زد فولد 7 در چند بخش پیشرفت خواهد داشت؛ اما باتری جزو آن‌ها نیست!

بازی Marvel Rivals احتمالا برای نینتندو سوییچ 2 عرضه خواهد شد

مشخصات دوربین‌های ناتینگ‌فون 3a و 3a پرو در آستانه رونمایی فاش شد

وقتی دانگل HDMI به کنسول برای بازی DOOM تبدیل می‌شود!