بزرگنمايي:

پیام سپاهان - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
درباره دانشجوی 19ساله کوی دانشگاه
فائزه مومنی| هنوز بدنش داغ بود،‌ نمی‌دانست چاقو شاهرگش را هدف قرار گرفته،‌ چند قدمی پشت سر دزدان قاتل راه رفت،‌ بعد گوشه خیابان افتاد. این ثانیه‌های پایانی زندگی امیرمحمد خالقی،‌ 19 ساله،‌ دانشجوی دانشجوی رشته مدیریت کسب‌وکار در دانشگاه تهران است که وقتی شب جمعه از اولین روز کاری خود به سمت خوابگاه بازمی‌گشت،‌ دزدان به تمنای کیف‌اش،‌ او را کشتند. احتمالاً مقاومت کرده بود و آنها هم برای اینکه از شرش راحت شوند،‌ با چاقو به گلوی او ضربه زده بودند. شنیدن این خبر و بعد دیدن چند ثانیه فیلم دوربین مداربسته از لحظه مرگ این جوان،‌ قلب همه را به درد آورد.
دانشجویان خوابگاهی دانشگاه تهران در شبکه‌های اجتماعی می‌گویند که بارها نسبت به نبود امنیت در این محدوده ابراز نگرانی کرده بودند. آنها به عدم اقدام مسئولان دانشگاه و نهادهای انتظامی اعتراض دارند. پلیس تهران گفته که «تیم ویژه‌اى» را جهت شناسایى و دستگیرى عاملان این حادثه تشکیل داده است.
دوستان هم‌خوابگاهی امیرمحمد خالقی جزئیاتی را از این رویداد بیان کرده‌اند. فراز از قول دوستان این دانشجوی جوان نوشته است که «حراست اصلاً توجه‌ای به موضوع چاقو خوردن یک دانشجو در نزدیکی خوابگاه نداشته و تا زمان حضور آنها در بیمارستان، هیچ‌گونه پیگیری برای وضعیت درمان امیرمحمد انجام نداده بود».
فراز از قول یکی از هم‌خوابگاهی‌‌های امیرمحمد خالقی نوشت: «امیرمحمد همیشه نهایتاً تا 10 شب به خوابگاه برمی‌گشت. چهارشنبه وقتی تا حدود 12 شب برنگشت، نگرانش شدیم و سراغ حراست رفتیم. مسئول حراست فقط گفت مثل اینکه یک دانشجویی چاقو خورده و الان بیمارستان است. وقتی به بیمارستان شریعتی رسیدیم، متوجه شدیم امیرمحمد از ساعت نه‌و‌نیم شب در اتاق عمل است».
یکی از دوستان او به وب‌سایت فراز گفت: «دکتر می‌گفت فقط 20 دقیقه تلاش کردند او را احیا کنند، تقریباً همه اعضای داخلی بدن آسیب دیده بود. بعد از آن به آی‌سی‌یو منتقل شد اما حدود هفت‌ونیم صبح بود که جان خود را از دست داد».
این دوست هم‌خوابگاهی گفت: «او درحال بازگشت از اولین روز کاری‌اش بود. به‌ همین دلیل لپ‌تاپ همراه داشت. او حساسیت زیادی روی وسایلش داشت. احتمالاً مقاومت کرده و آنها هم با چاقو به او حمله می‌کنند. چیزی که مشخص است، بعد از زخمی شدن چند متر پشت سر موتوری می‌دود و بعد از خیابان، کنار پل عابر پیاده بزرگراه جلال روی زمین می‌افتد».
پنج‌شنبه‌شب دانشجویان با تجمع در محوطه کوی دانشگاه تهران به «بی‌توجهی حراست و عدم پیگیری مسئولان دانشگاه برای تامین امنیت محدوده خوابگاه» اعتراض کردند. دانشجویان گفتند که «در پشتی کوی دانشگاه واقع در خیابان جنت (امیرآباد) از امنیت کافی برخوردار نیست و دانشجویان زیادی تاکنون مورد حمله زورگیران قرار گرفته‌اند». بعضی دانشجویان پیش‌تر هم در شبکه‌هاى اجتماعى نسبت به نبود تمهیدات لازم براى حفظ امنیت دانشجویان ساکن خوابگاه‌ها اعتراض کرده بودند.
کانال تلگرامی «دانشگاه تهرانی‌ها» هم در چند پست جداگانه به قتل این دانشجو واکنش نشان داد.
این کانال نوشت: «بچه‌های خوابگاهی بارها و بارها در مورد خلوت بودن در پشتی کوی و عدم وجود امنیت دانشجویان در آن مکان تذکر داده بودند؛ اما با این ‌حال مسئولان دانشگاه به آن توجه نکردند».
دانشجویان خوابگاهی در فضای مجازی نوشته‌اند که «یکی از مسئولان دانشگاه از دانشجوها درخواست کرد «گروه امنیت» (گروه مجازی تشکیل ‌شده با هدف پیگیری امنیت در پشتی خوابگاه) حذف شود. این مسئول وعده داده بود که با همکاری دیگر مسئولان دانشگاه، خودشان موضوع را پیگیری می‌کنند و به احتمال 90 درصد می‌توانند کلانتری را ملزم به برقراری امنیت کنند».
پیگیری کردیم اما؛‌
علی‌حسین رضایان، معاون دانشجویی دانشگاه تهران درباره حمله منجر به قتل سارقان زورگیر به دانشجوی این دانشگاه گفته که «واقعاً از این موضوع متاثر و متالم هستیم، این اتفاق دردناک شب پنج‌شنبه رخ داد و پرسنل محترم کادر درمان هم تا صبح تلاش می‌کردند که دانشجو زنده بماند. همچنین از آنجا که دانشجوی ما اهل خراسان‌جنوبی بود، برای مراعات وضعیت روحی خانواده محترم ایشان سعی کردیم تا آخرین لحظه‌ای که امید هست، ماجرا تبدیل به خبر و بحث داغ خبرگزاری‌ها نشود ولی واقعاً اتفاقی که افتاده در درب پشتی کوی نبوده است. حادثه در کنار خیابان و تقاطع کوچه جنت با آل‌احمد- روبه‌روی دانشگاه تربیت مدرس- در کنار ایستگاه اتوبوس اتفاق افتاده است. بلافاصله هم اورژانس خبر شده و البته این خبر را یکی از کارمندان داروخانه‌ای که در آن کوی بوده و موقع خروج متوجه می‌شود به اورژانس تهران می‌دهد و اورژانس هم رسیده و بلافاصله دانشجو را به بیمارستان شریعتی رسانده‌اند».
رضایان همچنین در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود قبلاً دانشجویان خواستار افزایش امنیت منطقه از مسئولان دانشگاه شده بودند. آیا چنین درخواستی مطرح شده بود و اگر چنین بوده، دانشگاه چه اقدامی کرده است؟ تاکید کرده که «‌بله، دانشجویان حداقل از زمانی که من آمدم که چهار ماه از این حضور گذشته این موضوع را مطرح کردند که به‌ خصوص در خیابان پشتی یا برخی از خیابان‌های اطراف هم برای خودشان و هم برای ماشین‌هایشان امنیت افزایش پیدا کند».
او با اشاره به نامه‌نگاری‌های انجام شده برای افزایش امنیت منطقه افزود: حداقل در این چهار ماه گذشته‌ای که من بودم، دوستان در امور خوابگاه‌ها، نامه‌نگاری‌هایی صورت داده‌اند و به هر حال این پیگیری رخ داده و ما هم بار‌ها پیگیر این موضوع بودیم. از آن سمت هم دوستان نیروی انتظامی اخیراً تعداد گشت‌هایشان را زیاد کرده بودند اما به ‌رغم این مکاتبات و افزایش گشت‌های پلیس، اتفاقی که نباید رخ می‌داد متاسفانه رخ داده ‌است.
رضایان با بیان اینکه نیروی انتظامی در این مدت جلسه‌ای با حراست داشته و نگرانی‌های دانشگاه را شنیده‌اند به مطالبه دانشجویان مبنی بر استقرار کیوسک نیروی انتظامی در این منظقه اشاره کرد و گفت: «من نمی‌دانم دوستان نیروی انتظامی در این زمینه نظری دارند و چه کاری را راهگشا می‌دانند اما بالاخره ما هم جزئی از شهر هستیم. امیرآباد؛ که منطقه‌ای در قلب تهران است و ادارات بسیاری دارد همچنین تراکم خوابگاه‌ها زیاد است، چه خوابگاه‌های دانشگاه تربیت مدرس و چه دانشگاه تهران».
او همچنین با بیان اینکه شب پنج‌شنبه 25 بهمن در مجتمع خوابگاهی کوی دانشگاه تهران حضور یافته و با دانشجویان گفت‌و‌گو کرده است، گفت که «بچه‌ها انتظار و توقعی از دانشگاه دارند همچنین از خوابگاهی که در آن اسکان پیدا کردند اما بخشی از این توقعات از حیطه اختیارات ما خارج است. حراست مامور ایجاد امنیت در داخل خوابگاه‌های دانشگاه و دانشکده‌هاست. خارج از آنها حراست ورود پیدا نمی‌کند. من به ‌عنوان یک مسئول این حق را به تک‌تک دانشجویان می‌دهم و به آنها گفتم که حق با شماست، بحث بچه‌ها این است که چه تضمینی وجود دارد این حادثه فردا برای دانشجوی دیگری اتفاق نیفتد».
تاثیر بحران‌ها بر ناامنی
در سال‌های اخیر، ایران با افزایش نگران‌کننده‌ای در آمار جرایم خشن، از جمله قتل، زورگیری و سرقت مواجه بوده است. کارشناسان این روند را به عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نسبت می‌دهند که تاثیرات عمیقی بر ساختار جامعه داشته‌اند. براساس داده‌های مرکز آمار ایران، تعداد سرقت‌های ثبت ‌شده در سال 1400 به 903,929 مورد رسید که نسبت به سال 1396 افزایشی بیش از 51 درصد را نشان می‌دهد.
در سال 1401 نیز آمار سرقت نسبت به سال قبل از آن 2 درصد افزایش داشته است. براساس گزارش‌ها، تعداد قتل‌ها در ایران از 1,896 مورد در سال 1391 به 2,586 مورد در سال 1401 افزایش یافته است. مطالعات نشان می‌دهد که شاخص‌های اقتصادی مانند بیکاری، تورم و نابرابری درآمدی با افزایش جرایم خشن در ارتباط هستند.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که بحران اقتصادی ایران، افزایش نرخ بیکاری، تورم و کاهش قدرت خرید مردم، همگی عواملی هستند که باعث شده‌اند، بخش بزرگی از افراد جامعه به سمت جرایم روی آورند. در شرایطی که بسیاری از جوانان و خانواده‌ها با مشکلات اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، برخی به ‌عنوان یک راه‌حل موقت، ارتکاب به جرائم را انتخاب می‌کنند.
وضعیت ناپایدار اجتماعی و فشارهای روانی ناشی از بحران‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به ‌ویژه در میان اقشار کم‌درآمد و طبقات حاشیه‌ای به یکی از عوامل اساسی در تشدید جرایم تبدیل شده است. ناامیدی از آینده و مشکلات روانی ناشی از بحران‌ها می‌تواند، انگیزه‌ای برای ارتکاب جرائم به ‌شمار آید. بسیاری از افراد جامعه هم احساس می‌کنند که ارتکاب جرائم با مجازات‌های اندک یا بدون پیگرد قانونی همراه است.
روند فزاینده قتل، سرقت و زورگیری در ایران، نشان‌دهنده یک بحران جدی است که نیازمند واکنش فوری از سوی مسئولان و نهادهای مختلف کشور می‌باشد. برای مقابله با این بحران، لازم است که مسئولان به اصلاحات اساسی در سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی و قضایی بپردازند. ایجاد فرصت‌های شغلی، کاهش نابرابری‌های اجتماعی، بهبود سیستم قضایی و امنیتی و ارائه حمایت‌های روانی برای افراد آسیب‌دیده از فشارهای اجتماعی و اقتصادی می‌تواند، راهکارهایی موثر در کاهش این جرائم باشد.