بزرگنمايي:

پیام سپاهان - آرمان امروز / «سیاست ورزی ایران در دوره ترامپ» عنوان یادداشت روز در روزنامه آرمان امروز به قلم زهرا نژاد بهرام است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
با روی کار آمدن ترامپ برای بار دوم میتوان عرصه سیاست ورزی ایران را دراین دوره با رویکردی متفاوت از جنس فرصت و پیشگیری از تهدیدات مورد توجه قرار داد.
ترامپ 2 با تجارب داخلی و بین المللی که از دوره اول ریاست جمهوری خود داشته ، به دنبال ایجاد فرصت های تازه برای نهادینه سازی رویکردهای خود در داخل و خارج آمریکا است . او با نگاهی از جنس تفوق گرایی و فردیت قلدر مابانه در صدد است، معادلات سیاسی عصر حاضر را که بر پایه تفاهم ، گفتگو و حل مسائل به دور از تنش زدایی است را به حاشیه براند و برمبنای زور مداری اهداف بلند پروازانه را به نتیجه برساند .
ترامپ 2 با تکیه بر ابزارهای تهدید برای گشودن دروازه های اقتصادی برای آمریکا تلاش دارد که ظرفیت های تمدن بشری که بر پایه استقلال ملت ها و کشورها است را به حاشیه برده و با رویکرد تک محوری متکی بر ابزارهای اقتصادی ،فضای سیاسی را گل آلود کند .
طرح هایی مثل نفی استقلال کانادا یا خرید گرینلند ، تغییر نام خلیح مکزیک یا کوچاندن مردم غزه ، ارائه تعرفه های اقتصادی جدید برای اروپاییان و حمایت مالی از کشورهای میزان فلسطینی ها بخشی از همان رویکرد بدون توجه به ظرفیت های منطقه ای و جهانی است ؛

ترامپ 2 همچنان با روحیه هیجان زده در تلاش است با زمین گیر کردن اقتصاد کشورها، فضای اقتصادی را برای آمریکا مهیا کند که بدون پایه های درون زا ، به نوعی تصویری تازه از دوره استعمار را در ذهن نظاره گران جهانی تداعی کند .
ترامپ 2 با این رویکرد نه تنها در تلاش است اروپا را زمین گیر کند ،حتی نسبت به سرزمین مادری اش انگلیس نیز وفادار نیست و کانادا را که جز کشورهای مشترک منافع میباشد را با طرح الحاق به آمریکا یا تعرفه های تازه دراین بستر قرار داده است .
ترامپ 2 با وفاداری به ثروتمندان آمریکایی در صدد افزایش سود آنها از این کشورگشایی به سبک جدید است تا بتواند دایره حمایتی خود را تقویت کند. وی همچنین درتلاش است که کشورهایی که هم اکنون در میان تنش های نظامی قرار گرفته اند (اکراین و فلسطین )را مجبور به دادن ظرفیت های اقتصادی جدید به آمریکا دراین دایره تنگ سیاست ورزی از جنس تولید ثروت برای ثروتمندان این کشور قرار دهد .
ترامپ 2 انتخاب مردم امریکا است ازاین حقیقت نمی توان عبور کرد اما آیا انتخاب آنها به معنای تفوق این کشور بر جهان است !؟ یقینا این نیست ! درهمین ارتباط همگرایی جهانی برای مقابله با زیاده خواهی ترامپ 2 اصلی است که بسیاری از کشورهای جهان نسبت به آن سوق یافته اند ، اگر چه هنوز برخی از کشورها زیر چکش بلند شده وی قرار نگرفته اند اما این تضمینی برای چهار سال آینده ریاست جمهوری وی نیست !
لذا به نظر می رسد دراین مقطع از تاریخ سیاسی جهان ضرروت همگرایی جهانی برای مقابله با سیاست ورزی ها ی ترامپ 2 به صورت نانوشته در حال شکل گیری است !
آنگونه که اتحادیه اروپا با اعتراض به تعرفه های اعلامی ازسوی وی واکنش های جدی داشته است ؛ اعراب و مسلمانان در برابر طرح ناپخته کوچ مردمان غزه به کشورهای دیگر واکنش تندی داشته و سازمانهای بین المللی این مهم را بخشی از اشتغال سرزمین های فلسطینی تعریف کرده و آن را نادرست خوانده اند .
کانادا با اعمال متقابل تعرفه در برابر آمریکا به اعتراض برخاسته و نخست وزیر انگلستان بعد از برگزیت برای اولین بار به اجلاس اتحادیه اروپا رفته است !
دراین میان یادداشت توهین آمیز ترامپ در قالب فشار حداکثری به مردم ایران نیز بخشی از این رویکرد اقتدار محورانه مبتنی زور گویی با تکیه بر انقیاد کشورها در برابر او قابل تعریف است .
از این رو تصویر آینده جهان یقینا با تکیه بر ظرفیت های جهانی و منطقه ای به شکلی که ترامپ 2 تصور می کند شکل نخواهد گرفت، اما یقینا آسیب هایی را به کشورها وارد می کند. از اینرو به نظر می رسد تنها راه مقابله با کاهش آسیب ها و افزایش فرصت ها رفع سوء تفاهم ها و اختلافات منطقه ای و قاره ای است تا بتوان در برابر رفتارهای خارج از عرف وی مقاومت کرد و مسیر تغییر رفتار را برای او مهیا ساخت !
دراین میان ایران نیز می بایستی راهی متفاوت را طی کند ، راهی که منجر به کاهش اختلافات با اتحادیه اروپا و کشورهای منطقه به ویژه خاورمیانه باشد . سیاست ورزی ایرانی دراین بستر قادر است با اطمینان بخشی از مذاکرات چند جانبه و دو جانبه با کشورهای اروپایی راه اختلاف بر انگیزی را که برخی کشورها در صدد نهادینه سازی آن هستند را برطرف کند . ایران می بایستی فضای گفتگویی را که منجر به کاهش تنش ها و گسترده ساختن روابط می گردد، را هموار سازد .
باور اروپا به اینکه ترامپ 2 در تلاش است که این منطقه و اتحادیه را به ضعف گسترده سوق دهد از یک سو و دست آویز ساختن جنگ اکراین برای تهدید مداوم از سوی دیگر برای انها را به درستی دریافته است ؛ این مهم امری پوشیده برای جهانیان نیست که تداوم بخشی به جنگ در منطقه اروپا هزینه های سنگین دفاعی و امنیتی را برای این منطقه در بر خواهد داشت . اما هوشمندی سیاسی ایرانی این مهم را میتواند به فرصتی برای پیوستگی قرار دهد و فضای ارتباطی را تقویت سازد . تمرکز بر همکاریهای فرهنگی ، سیاسی و حمایت از سازمانهای بین المللی که میراث مشترک بشری برای حفظ صلح است و تلاش ایران به عنوان کشوری با سابقه اولین ها در امر حکومت داری و دولت داری قادر است حتی فرصت های همکاری امنیتی را نیز در برابر گروههای افراطی نظیر داعش و … فراهم کند ؛
خروج امریکا از برخی توافق های بین المللی که حیات جهان را تضمین میکند و تحریم دادگاه بین المللی و …. تنها بخشی از این نگاه ترامپ است که می بایستی با نگاهی مشترک با کشورهای دیگر آسیب دیده از این نوع رویکرد، از پیشرفت آن جلوگیری کرد ! این مهم به روشنی حتی برای کشورهای بزرگ شرقی نظیر هند ، چین و حتی روسیه آشکار است، اما این سیاست ورزی هوشمندانه ایران است که می تواند نگاه متفاوتی را ایجاد کند ؛ و فرصتهای جهانی و منطقه ای را با تاکید بر توانمندی مبتنی بر صلح طلبی شکل دهد. این مهم نیازمند طراحی دقیق و ایجاد صدای مشترک برای همکاریهای ایران و اروپا ازیک سو و ایران و خاورمیانه از سوی دیگر است !
پذیرفتن پالرمو و CFT شاید بخش نخست این حرکت برای تعامل سازنده باشد که یقینا با تمرکز ریس جمهور پزشکیان قابل دسترس می باشد ؛در پی آن FATF که ایران 39 مورد از 41 مورد آن را اجرایی کرده گام بعدی است ؛ فراموش نکنیم در بستر جامعه جهانی نیازمند هم پیوندی با اصولی هستیم که بایستی برای مقابله با تهدیدات جدی تر آنها را بکار بندیم !
در پی آن مسائل مرتبط با تروییکا و رفع سوء تفاهم ها به دلیل ناکارآمدی این گروه در فرصت های برجام برای طرفین است . این گروه به رغم همه ظرفیت های همکاری مشترک که بر گرفته از برجام بود ،متاسفانه نتوانست جدا از آمریکا راهکاری برای ادامه، تدارک ببیند . اما اکنون با توجه به تهدیداتی که ازسوی ترامپ 2 به این منطقه وارد شده قادر است با نگاهی دیگر با ایران روبرو شود . لذا بهره گیری از این ظرفیت میتواند هوشمندی سیاست ورزی ایران را معنا دار کند.
این مهم درکنار بستر سازی برای نوعی اتحاد نانوشته با کشورهای منطقه و همسایگان نیز است . رفع اختلافات در کنار گسترش تفاهم می تواند فضای امن تری را برای تعامل طرفین دراین منطقه ایجاد کند ؛ قدرتمندی ایران در عرصه نظامی نبایستی نگرانی را برای کشورهای منطقه ایجاد کند ،بلکه آنها باید بدانند که ایران مدافع منافع همه کشورهای منطقه و همسایگان است ! دیدار اخیر ریس ستاد نیروهای مسلح با فرمانده ارتش عمان در تهران میتواند نشانی از این مهم باشد . در نهایت سیاست ورزی در عصر ترامپ 2 متنوع و متفاوت است که بایستی ازسوی دولت چهاردهم در دستور کار قرار گیرد ، البته این محقق نمی شود اگر وفاق صورت گرفته در حاکمیت قابلیت تحقق پیدا کند .
درهمین راستا استفاده از ظرفیت همسایگی ومنطقه ای با هند به خصوص راه مواصلاتی میان دریای عمان و اقیانوس هند بستری قابل اعتماد برای تقویت سیاسی و فرهنگی و اقتصادی است که بایستی با سرمایه گذاری مشترک مبدل به ظرفیتی منطقه ای برای همه کشورها حوزه خلیج فارس و حتی کشورهای شمالی ایران باشد . سیاست ورزی در دوره ترامپ از نوع پیوستگی و همبستگی با کشورهایی است که به نوعی از این رویکرد او در خطر هستند و شاید این مهم بتوند نقطه ای برای توافق های عمومی تر باشد . این مهم به این معنا نیست که مسئله ترامپ و دولت او را در صورت تغییر رفتار حل و فصل نکنیم . در نهایت ترامپ 2 یک پدیده است که بایستی در برابر آن ابزارهای مشترک را بکار گرفت وگرنه به تنهایی کار دشوار وسختی خواهد بود!