بزرگنمايي:

پیام سپاهان - این گزارش «راهنمای سفر اصفهان» است و من قصد دارم از زاویه نگاه فردی که عاشق این شهر است، زیر پوست «نصف جهان» را دیده و گردشگری همیشه برایش یک دغدغه اصلی بوده، بر مبنای تجاربم از اصفهانگردی در نوروز 1404، به شما بگویم در اصفهان چه ببینید و چه طور ببینید که به‌تان خوش بگذرد و سفرتان متفاوت‌تر، دلچسب‌تر و خاطره‌انگیزتر شود.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
گردشگری اصفهان برای نسل اینستاگرام کافه ، گالری، کانسپ‌ استور و آرت‌ شاپ‌ گردی! می‌توان اصفهانگردی کرد و لذت برد بدون دیدن حتی یک اثر تاریخی؟! پاسخ من به این سوال، مثبت است و می‌خواهم تاکید کنم اگر بارها به اصفهان آمده‌اید و بناهای تاریخی مشهورش را دیده‌اید، یا دیدن بناهای تاریخی در صدر علاقمندی‌هایتان نیست، باز هم می‌توانید از اصفهانگردی صرفاً تفریحی، لذت وافر ببرید. چه طور؟ با کافه‌گردی، گالری‌گردی، بازدید از مراکز خرید، سر زدن به کتابفروشی‌های بزرگ جدیدالتاسیس، لذت بردن از وایب مثبت آرت‌ شاپ‌ها و کانسپت‌استورها و البته خیابانگردی نسل زدی!
هاب کافه ها و گردشگری شبانه اصفهان کجاست؟
صنعت قهوه در اصفهان سابقه طولانی دارد و در متون صفوی هم از رایحه خوش قهوه در قهوه‌خانه‌های زمان شاه عباس اشاره شده است. حالا پس از یک دوره فطرت، طی دو دهه اخیر دوباره صنعت قهوه در اصفهان، چای را کنار زده و جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است و کافه‌های بسیاری هم در سطح شهر هستند که می‌‌توانید قهوه‌های خیلی خوبی در آن‌ها تجربه کنید و بعضی‌هایشان هم آیتم‌های اختصاصی خودشان را دارند. مثلاً جلفای نو، محله ارامنه اصفهان، هاب کافه‌ها است و پر از کافه‌ها و گالری‌های جذاب و پاتوق پیاده‌گردی جوانان اصفهان با پت‌هایشان و گردشگری شبانه گردشگران هم محسوب می‌شود.
از کتاب فروشی ها تا آرت شاپ های اصفهان
در جلفا و خاقانی آرت‌شاپ‌های جذابی هم هستند که می‌توانید از آن‌ها خریدهای خوبی داشته باشید. کتابفروشی‌ها هم جدیداً به لیست مقاصد گردشگری جذاب اصفهان افزوده شده‌اند و گردشگران زیادی را جذب می‌کنند. کتاب‌فروشی‌های بزرگ واقع در خیابان چهارباغ عباسی، خیابان اردیبهشت، خیابان چهارباغ بالا و محله مرداویج می‌توانند لوکیشن‌های جذابی برای گردشگری و خرید باشند و می‌توانید کتاب‌هایی درباره اصفهان هم در آن‌ها‌ پیدا کنید.
نوروز 1404 چه برنامه‌های گردشگری در اصفهان برگزار می‌شوند؟ شهرداری و اداره کل میراث اصفهان هر سال برنامه‌های مختلفی را در نوروز برگزار می‌کنند. امسال هم «نوروزگاه» از هفته دوم عید هر روز از ساعت 9 تا 12 و 16 تا 18 در مجموعه کاخ موزه چهلستون با برنامه‌های فرهنگی مخصوصاً برای کودکان، برگزار می‌شود. در همین محل بازارچه صنایع دستی هم برپا شده تا گردشگران نوروزی بتوانند از «شهر جهانی صنایع دستی» و «شهر خلاق یونسکو در حوزه صنایع دستی و هنرهای مردمی» سوغاتی‌های خاص ببرند.
گشودن درهای بناهایی که معمولاً به روی گردشگران بسته‌اند، ابتکار دیگری است که معمولاً اصفهانی‌ها در نوروز انجام می‌دهند. امسال هم برای دومین سال متوالی، درهای خانه امین‌التجار (در خیابان عبدالرزاق) به روی علاقمندان باز شده است. اداره گردشگری شهرداری اصفهان هم برای اولین بار درهای مدرس باباقاسم (مدرسه امامیه) را به روی گردشگران گشوده است. از این مدرسه به عنوان کهن‌ترین مدرسه زنده ایران با قدمت بیش از هفتصد سال یاد می‌شود و برای دیدن محراب و سنگابش باید تا موزه متروپولیتن نیویورک بروید!
موزه متروپولیتین نیویورک در اصفهان! کاخ موزه چهل ستون و عمارت های تاریخی تا چه ساعتی باز هستند؟
خلاصه به جای نیویورک، می‌توانید بلیط 50 هزار تومانی مدرسه (حوزه علمیه باباقاسم) را آنلاین بخرید و از ساعت 11 تا 12 به دیدنش بروید. سایت شهروندتیکت جایی است که می‌توانید بلیط‌های بازدید از مدرسه باباقاسم یا عمارت سعدی را بخرید و در تور گردشگری این دو بنا شرکت کنید.
فرصت‌های دیدن عمارت سعدی بیشتر است و گردشگران می‌توانند هر روز از ساعت 9 تا 17 در سئانس‌های نیم‌ساعته این بنای ساخته دست معمار فرانسوی (آندره گدار) را از نزدیک ببینید. موزه هنرهای معاصر اصفهان که در اسفندماه‌ امسال بعد از یک دوره مرمت دوباره آغاز به کار کرده هم گزینه خوبی برای گردشگری هنر در اصفهان است مخصوصا که همسایگی‌اش‌ با کاخ موزه چهلستون‌ می‌تواند حجت دیدنش‌ را بر شما تمام کند. درهای این موزه هر روز از ساعت 9 تا 13 و 16 تا 20 به روی گردشگران باز است.
یادتان باشد که چهلستون‌ هم این روزها تا ساعت 21 میزبان گردشگران است و می‌توانید برنامه‌تان‌ را طوری تنظیم‌ کنید که هر دو بنا‌ را ببینید. یک گزینه‌ جذاب دیگر برای گردشگری، مقبره خواجه نظام‌الملک و سلطان‌ ملکشاه (مرکز گردشگری سلجوقی) است که گردشگران تا دوازدهم فروردین ماه می‌توانند هر روز از 9:30 تا17:30 به دیدنش‌ بروند و از توضیحات راهنمای مستقر‌ هم استفاده‌ کنند.
« ناژوان » انتخاب همیشگی گردشگران طبیعت در اصفهان
«ناژوان» انتخاب همیشگی گردشگران طبیعت‌ و تفریح دوست در اصفهان است؛ منطقه‌ای سبز که به ریه اصفهان مشهور است و انواع تفریحات از تله‌سیژ و باغ پرندگان و آکواریوم و باغ خزندگان تا کافه و رستوران و جاده سلامت و اتوبوس گردشگری را در خود جای داده است و برای نوروز هم کاروان‌های عروسکی با ابرعروسک‌های اقوام (در روزهای هفتم و هشتم فروردین در دو نوبت صبح و عصر) را برای استقبال از گردشگران نوروزی دارد.
اصفهان پارک‌های زیادی در دو سوی زاینده‌رود دارد که چادر زدن در آن‌ها ممنوع است. اما مسافران می‌توانند در «باغ فدک» که با مرکز شهر فاصله دارد، چادر بزنند و اقامت کنند و برنامه‌های مختلفی را هم که شهرداری برایشان تدارک دیده، از جمله بازی‌های بومی، تجربه کنند.
عکاسی با هفت سین کنار پل خاجو و... کلیسای وانک ، بتحلم مقدس ، حمام ارامنه جلفای نو هم برنامه دارند عکاسی با هفت‌ سین هم از جمله کارهای جذاب دیگری است که می‌توانید در اصفهان این روزها انجام دهید؛ کنار پل خواجو، وسط میدان نقش‌جهان، در ورودی باغ موزه چهلستون و در گوشه گوشه شهر این فرصت تدارک دیده شده است. و اما جلفای نو که هر سال در دی‌ماه گردشگران زیادی را برای کریسمس جذابش جذب می‌کند، برای نوروز هم دیدنی است و صف ورودی به کلیسا وانک این روزها هم دیده می‌شود. بخش گردشگری خلیفه‌ گری ارامنه اصفهان و جنوب ایران، تورهای نیم‌روزه جذابی برگزار می‌کنند که شامل پذیرایی و بازدید است. گردشگران در قالب این تورها می‌توانند بازدید از کلیسای بتلحم مقدس، حمام ارامنه جلفای نو، کلیسا وانک، دیر راهبه‌ها (کاتارینه مقدس)، هتل آرمنیا، بوتیک هتل میدان کوچک، گنجینه موسیقی ارمنیان و پیاده روی (گذر خواجه عابد) را با حضور راهنمای ارمنی مسلط به داستان‌ها و روایت‌ها جلفای نو تجربه کنند. هزینه تور جلفاگردی نیم‌روزه، 420 هزار تومان و جلفاگردی یک روزه 650 هزار تومان است. درهای آرامستان ارامنه هم به روی گردشگران باز شده و با پرداخت 150 هزار تومان می‌توانید «پرلاشز اصفهان» را ببینید.
اصفهانگردی روی اسکوتر و دوچرخه!
امسال استفاده از اسکوترهای سبز به ترند جدید گردشگری نوروزی در اصفهان تبدیل شده و در نقش‌جهان و پارک‌ها زیاد اسکوترسوار می‌بینید. شعبه اول (خیابان استانداری،کوچه نادری)، شعبه دوم (خیابان حکیم‌نظامی، جنب هتل جلفا، پارکینگ جلفا)، شعبه سوم (پارک جنگلی ناژوان، ورودی درب مجموعه آکواریوم، کنار جاده سلامت) سه جایی است که گردشگران می‌توانند اسکوتر کرایه کنند و از دیدن اصفهان در این هوای بهاری لذت ببرند.
نقش‌جهان؛ مقصد گردشگری 24 ساعته رایگان 24 ساعته‌ترین مقصد گردشگری اصفهان، میدان نقش‌جهان است؛ برای دیدنش لازم نیست بلیط تهیه کنید، هیچ دری ندارد که بسته شود و در هر ساعتی از شبانه روز زیبایی‌های خاص خودش را هم دارد برای همین است که به مقصد اول اکثر گردشگران اصفهان و حتی مقصد محبوب خود اصفهانی‌ها تبدیل شده است؛ میدانی که یک نقطه کانونی برای شهر محسوب می‌شود. نامش در پرونده ثبت جهانی به نام میدان امام (Emam Square) ثبت شده اما در میان مردم، بیشتر به نام میدان شاه (که در اصل، منظور میدان شاه عباس بوده) و میدان نقش‌جهان (نام باغ نقش‌جهان که میدان در میان این باغ ساخته شده) شناخته می‌شود.
این میدان در اصل پنج رکن اساسی دارد؛ مسجد جامع عباسی (به نام مسجد امام و مسجد شاه هم شناخته می‌شود)، مسجد شیخ‌لطف‌الله (که گنبد ویژه‌ای دارد و مخصوصاً باید بازدید از داخل بنا و زیرگنبدش را حتماً در برنامه سفرتان بگنجانید.)، کاخ عالی‌قاپو (که دروازه ورود به کاخ‌های سلطنتی دولتخانه صفوی بوده است و امروز از 6 طبقه‌اش، در اکثر مواقع فقط طبقه سومش قابل بازدید است.)، سردر قیصریه (که دروازه ورود به مهمترین بخش بازار تاریخی اصفهان محسوب می‌شود)، صنایع دستی (اکثر مغازه‌های دور تا دور میدان به فروش صنایع دستی اختصاص دارند و همین باعث شده نقش‌جهان را به عنوان یکی از بزرگترین مراکز فروش صنایع دستی در کشور بشناسند).
پس در هر موقعی از شبانه‌روز می‌توانید بدون تهیه بلیط از خیابان استانداری (ورودی‌های کوچه پشت‌مطبخ، سعدی و سپه) یا خیابان حافظ و ورودی چهارسومقصود به میدان برسید و در فضای باز میدان بنشینید یا از بازارهای دور میدان دیدن و خرید کنید و در کافه‌ها و رستوران‌هایش غذاهای سنتی اصفهان را تجربه کنید. پیشنهاد من این است که از نقش‌جهان و گذرهای منتهی به آن صنایع دستی ایرانی بخرید. پارچه قلمکار (چاپ مهری یا نقاشی)، تخه‌نرد و شطرنج خاتم و مینیاتور، ظروف قلمزنی نقره، زیورآلات یا ظروف فیروزه‌کوبی، ظروف مسی، فرش از جمله سوغات‌هایی است که می‌توانید از اصفهان ببرید؛ یادگارهایی از اصفهانی که دو عنوان «شهر جهانی صنایع دستی» و «شهر خلاق یونسکو در حوزه صنایع دستی و هنرهای مردمی» را دارد و 198 رسته ثبت‌شده صنایع دستی در روح و جانش نفس می‌کشند. دیدن نقش جهان که سایت میراث جهانی بشر است در نوروز که آئین ثبت شده در فهرست میراث جهانی ناملموس بشر است، حلاوت دوصدچندانی دارد!
قیصریه؛ منحصربه‌فردترین منظر و مقصد گردشگری تام و تمام اصفهان
تصور کنید شما گردشگری هستید که برای اولین بار به اصفهان سفر می‌کنید و فقط یک نیم‌روز فرصت بازدید دارید. اگر قرار باشد من به شما راهنمایی کنم که بهترین تجربه اصفهانگردی را داشته باشید، قطعاً اولین جایی که توصیه می‌کنم ببینید، «گالری موزه بین‌المللی قیصریه» است. همین یک جا را که ببینید، برای لذت بردن از اصفهان لازم و کافی است! هر سال در شاهنشین و اتاق ساعت قیصریه سفره هفت‌سین پهن و عکس‌ها و ویدیوهایش هم وایرال می‌شود.
طلایی‌ترین لحظه حضور در این مقصد گردشگری اصفهان، لحظه غروب آفتاب و روشن شدن چراغ‌های دور میدان است. برای رسیدن به این مکان، نزدیک‌ترین راه، ورودی سپه به میدان نقش جهان و رسیدن به سردرقیصریه است. سمت غربی سردر، در ابتدای راسته بازار، یک در کوچک و پلکانی مارپیچ می‌بینید. از این راه پله بالا بروید (توجه کنید که ممکن است برای همه بالارفتن از این مسیر ساده یا ممکن نباشد) بلیط ورودی را پرداخت کنید و وارد آرت‌شاپ قیصریه شوید؛ جایی که می‌توانید کالاهای دست‌ساز ایرانی تلفیقی (کلاسیک و مدرن) و خاص پیدا کنید؛ از زیورآلات و لباس گرفته تا انواع اکسسوری. بعد از این فضای کوچک به ایوان می‌رسید؛ جایی که ازدیدن نمای ویژه‌ بر فراز نقش‌جهان غافلگیر خواهید شد.
اینجا یکی از خوش‌ منظره‌ترین کافه های شهر اصفهان و شاید یکی از زیباترین کافه‌های جهان (کافه تراس با منظر وسیع به میراث جهانی بشر) وجود دارد. با توجه به پرداخت ورودیه می‌توانید از منو آیتم‌هایی انتخاب کنید. انتخاب‌هایتان هم متنوع‌اند؛ از قهوه شیخ ایرانی، دمنوش قیصریه، فرنی و شیره و شمس‌الملوک گرفته تا کت‌واک‌قبله‌عالم، کیک عسل و حتی آش‌رشته. اینجا رو به نقش‌جهان بنشینید و روحتان را جلا بدهید! بعد سراغ موزه و شاهنشین را بگیرید.
در این مسیر انواع آثار کلکسیونی صنایع دستی و هنری را در سه اتاق می‌بینید. یکی مثلاً فرشی مستطیلی و عمودی است با نقش سه‌بعدی مناره مسجد جامع عباسی اثر استاد صفدرزاده حقیقی که یک اثر ویژه مناسب گالری تک‌اثر محسوب می‌شود. از سه اتاق می‌گذرید و شگفتی بعدی، در اتاق موسیقی برایتان رقم می‌خورد. اگر این روزها نمی‌توانید از تالار موسیقی عالی قاپو دیدن کنید، اینجا می‌توانید نسخه کوچکی از آن فضا را در اتاق موسیقی قیصریه ببینید؛ جایی که بخشی از محل تشریفات سردر قیصریه محسوب می‌شده و منتهی می‌شود به شاهنشین که محل پذیرایی از سفرا و مهمانان ویژه شاهان صفوی بوده است.
مهمانان از مسیر بازار تاریخی به این فضا می‌رسیدند تا پیش از حاضر شدن در محضر شاه، از آنها پذیرایی صورت بگیرد و با شکوه نقش‌جهان روبه‌رو و شوکه شوند. این اتاق علاوه بر گچبری‌ها و تنگ‌بری‌های زیبا، در یک سو پنجره‌هایی به بازار دارد و در سوی دیگر پنجره‌هایی به نقش‌جهان. از این پنجره‌های روبه میدان دید جالبی هم به نقاشی‌های سردر قیصریه دارید. این نقاشی‌ها جایگاه ویژه‌ای در تاریخ هنر ایران دارند و روایت‌های صفوی هستند از بزم و رزم فرنگی و ایرانی!
معرفی مسیرهای گردشگری اصفهان
پیشنهاد صریح ما این است که برای استفاده از اماکن دیدنی اصفهان از راهنمایان گردشگری مطلع مستقر در بناها یا راهنماهای گردشگری اصفهان به طور اختصاصی، استفاده کنید تا روایت‌های جذابی از اصفهان برایتان بگویند و تماشای این شهر را برایتان جذاب‌تر کنند. فقط برای اینکه فهرستی از دیدنی‌های اصفهان داشته باشید؛ فهرست پیشنهادی زیر، تقدیم می شود:
گردشگری در هسته مرکزی شهر و دولتخانه صفوی (میدان نقش‌جهان، مسجد جامع عباسی، مسجد شیخ‌لطف‌الله، کاخ عالی‌قاپو، میراث جهانی باغ موزه چهلستون، حمام موزه علی قلی آقا و زورخانه و بازار و مسجد علی‌قلی‌آقا، موزه هنرهای تزئینی اصفهان، چهارباغ عباسی، کاخ هشت‌بهشت، عمارت سعدی حوزه هنری، عمارت نمکدون، گالری موزه بین‌المللی قیصریه، بازار تاریخی اصفهان، عصارخانه شاهی، مسجد حکیم و سردر جورجیر، سی‌وسه‌پل، پل جویی، پل خواجو، گردشگری در دولتخانه سلجوقی اصفهان که در مرکز به سمت شمال شهر محسوب می‌شود.
میراث جهانی مسجد جامع عتیق، مقبره آیت‌الله مجلسی، مقبره کمال، بازارچه دردشت، دومنار دردشت، مقبره سلطان بخت آغا، عصارخانه جماله، میدان امام علی، امامزاده هارونیه، منار مسجد علی، منار ساربان، منار چهل دختران، دو منار دارالضیافه، مقبره کمال، محله جویباره با منظرهای کنیسایی‌اش، گردشگری در جنوب (کلیسای وانک، کلیسای بیتلحم، میدان جلفا، گنجینه موسیقی ارامنه جلفای نوی اصفهان، آتشکده درب مهر و گهر، قبرستان ارامنه اصفهان، برج کبوتر مرداویج، کوه صفه با تله‌کابین و پل معلق و بولینگ و زیپ‌لاین و رستوران‌ها و چشمه‌ها و غارهایش، تخت فولاد با تکایا و مزارها و آب‌انبار و کاروانسرا و مساجد و فضاهای سبزش، سیتی‌سنتر اصفهان)، گردشگری در غرب شهر اصفهان (پل مارنان، ناژوان با باغ پرندگان و باغ خزندگان و تله‌سیژ و آکواریوم و باغ گیاهان استوایی و فضای سبز و رستوران‌هایش، منارجنبان و کوه آتشگاه)، گردشگری در شمال شهر اصفهان (زینبیه، فدک مال، باغ فدک، برج کبوتر آذربهرام).
طعم‌ های اصفهان را سوغات ببرید! یادتان باشد طعم اصفهان را می‌توانید با خوردن حلیم شیر و عدسی برای صبحانه تجربه کنید. البته میان‌وعده‌هایی به نام فرنی و شیره یا دوغ و گوشفیل و ناهارهایی به نام‌های بریان، کباب حسینی، گوشت و لوبیا و قیمه‌ریزه نخودچی هم طعم‌های ویژه‌ای دارند. برای شام هم حلیم بادمجان، کوکوقندی یا شله قلمکار بیشتر می‌چسبد. در مورد سوغات هم طبیعتا پیشنهاد خرید گز اصفهان، لوز اصفهان و سوهان عسلی اصفهان را داریم اما اگر بپرسید طعم خیلی ویژه چه داریم؟! بی‌شک می‌گوییم: دسری به نام خورش ماست (خورشت ماست) را میل کنید و یادتان باشد خورش ماست عسل و پسته مرغوب‌تر است و در هر رستورانی هم این دسر را امتحان نکنید چون تهیه کردنش مهارت و مواد اولیه خوب می‌خواهد و نباید خیلی شیرین باشد یا طعم بستنی زعفرانی آب شده بدهد! یکی از راهنمایی های گردشگرانه این است که از یکی از شعب برندهای‌ مطرح که تخصصی و اختصاصی خورش ماست می‌فروشند، این دسر لاکژری را تهیه کنید. خرید گز و پولکی اصفهان هم که خب باید در صدر لیست سوغاتی‌هایتان باشد.
زاینده‌ رودِ ایران، شریان گردشگری «نصف‌جهان» در هفته اول نوروز 1404 متاسفانه زاینده‌رود را زنده و جاری ندیدیم اما بهار در سراسر پارک‌های حاشیه زاینده‌رود خشک، روی درختان پرشکوفه دیده می‌شود. وقتی از گردشگری در اصفهان صحبت می‌کنیم، یک محور ویژه‌اش، زاینده‌رود است. زاینده‌رود که زنده باشد، پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری کنار زاینده‌رود، جذاب‌ترین تجربه است. اما حتی وقت‌هایی که زاینده‌رود نیست هم مردم و گردشگران این پارک‌ها را دوست دارند. توصیه گردشگرانه این است که پیاده‌روی را از غربی‌ترین پل تاریخی شهر یا از دل پارک جنگلی ناژوان (که به ریه اصفهان معروف است) شروع کنید، در کنار زاینده‌رود قدم بزنید یا دوچرخه‌سواری کنید و بدوید، سه پل چهارصد ساله مهم مارنان، سی‌وسه‌پل، جویی و خواجو را به ترتیب ببینید و به پل شهرستان (که گفته می‌شود شالوده ساسانی دارد) برسید. در این مسیر تنوع پوشش گیاهی و تنوع منظر رود و آسمان و پل‌ها را می‌بینید و پیست‌های اسکیت‌سواری و دوچرخه‌سواری و والیبال هم هست. هر زمانی از روز هم می‌توانید در این مسیر اصفهانگردی کنید.
اگر زاینده‌رود زنده باشد، تماشای طلوع و غروب در پل خواجو و سی‌وسه‌پل تجربه ویژه‌ای است مخصوصاً لحظه روشن شدن چراغ‌های پل خواجو که در زمان طلوع اتفاق می‌افتد! در کنار پل خواجو و پل مارنان بهترین بستنی‌های زعفرانی را می‌توانید امتحان کنید و پل جویی هم یک کافه داخل خودش دارد که می‌توانید دقیقاً روی زاینده‌رود دوغ و گوشفیل اصفهان را امتحان کنید!