پیام سپاهان - تئاتر به‌عنوان هنری زنده و تأثیرگذار، در بسیاری از شهرهای هنرپرور با چالش‌های جدی مواجه است؛ از کم‌توجهی مردم تا نبود حمایت‌های لازم اما در میان این تاریکی، نور امیدی به چشم می‌خورد؛ همدلی هنرمندان و حمایت‌های هدفمند می‌تواند تئاتر را دوباره به جایگاه واقعی خود بازگرداند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، تئاتر به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین و تأثیرگذارترین هنرهای بشری، همواره نقش مهمی در بازتاب فرهنگ، تاریخ و ارزش‌های جوامع ایفا کرده است؛ این هنر زنده و پویا نه تنها به‌عنوان ابزاری برای سرگرمی، بلکه به‌عنوان رسانه‌ای قدرتمند برای بیان اندیشه‌ها، نقد اجتماعی و ایجاد گفت‌وگو میان افراد جامعه عمل می‌کند، با این حال، به رغم اهمیت و جایگاه والای تئاتر، این هنر در بسیاری از جوامع با کم‌توجهی و چالش‌های متعددی روبرو است که نیازمند بازنگری و حمایت جدی‌تر است.
در دنیای امروز که فناوری و رسانه‌های دیجیتال به سرعت در حال پیشرفت هستند، تئاتر به عنوان هنری مبتنی بر ارتباط مستقیم و زنده میان هنرمند و مخاطب، بیش از هر زمان دیگری نیازمند توجه و حمایت است. این هنر نه تنها به حفظ هویت فرهنگی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به عنوان پل ارتباطی میان نسل‌ها و فرهنگ‌های مختلف عمل کند. با این حال، عدم سرمایه‌گذاری کافی، کمبود امکانات و نبود برنامه‌ریزی بلندمدت، باعث شده است که تئاتر نتواند به طور کامل به پتانسیل خود دست یابد.
اهمیت تئاتر تنها محدود به جنبه‌های هنری و فرهنگی نیست، بلکه این هنر می‌تواند نقش مهمی در توسعه اجتماعی و اقتصادی ایفا کند؛ تئاتر با ایجاد فرصت‌های شغلی برای هنرمندان، نویسندگان، طراحان و سایر فعالان این حوزه، می‌تواند به رشد اقتصادی کمک کند. علاوه بر این، تئاتر به‌عنوان ابزاری آموزشی و تربیتی، می‌تواند در پرورش خلاقیت، تفکر انتقادی و همدلی در میان افراد جامعه مؤثر باشد. بنابراین، توجه بیشتر به این حوزه نه تنها به نفع هنرمندان، بلکه به نفع کل جامعه است.
با توجه به این مسائل، ضروری است که سیاست‌گذاران، نهادهای فرهنگی و عموم جامعه به اهمیت تئاتر بیش از پیش واقف شوند و برای رفع چالش‌های پیش روی آن تلاش کنند. حمایت مالی، ایجاد زیرساخت‌های مناسب، آموزش تخصصی و ترویج فرهنگ تماشای تئاتر از جمله اقداماتی است که می‌تواند به احیا و رشد این هنر ارزشمند کمک کند. تنها با چنین تلاش‌هایی است که می‌توانیم تئاتر را به عنوان میراثی زنده و پویا برای نسل‌های آینده حفظ کنیم و از آن به عنوان ابزاری برای غنی‌سازی فرهنگ و جامعه بهره ببریم.
بر این اساس و با توجه به اهمیت این موضوع، با محمد جواد صرامی کارشناس و فعال حوزه تئاتر به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
ایمنا: دلیل کمرنگ شدن فرهنگ تئاتر در میان مردم و توجه کمتر نسبت به آن به‌خصوص در شهرهای هنرپروری مانند اصفهان را چه می‌دانید؟
صرامی: کمرنگ شدن تئاتر را می‌توان از جنبه‌های مختلف بررسی کرد؛ شرایط فرهنگی_ اجتماعی ایجاد شده توسط سیاست‌گذاری‌های فرهنگی، هنرمندانی که احساس کردند ترجیح مردم تماشای کارهای عامه پسند کمدی و شاد است و تولیدات خود را به آن سمت بردند تأثیر منفی بر سلیقه مردم گذاشته شد.
البته که نمی‌توان نیاز جامعه به شور و نشاط را نادیده گرفت اما تولیدات حرفه‌ای هم می‌تواند بر این شور و نشاط بیافزاید اگر هدف فرهنگ‌سازی، آگاهی بخشی و جامعه‌نگری باشد؛ شرایط ایجاد شده باعث شده تولیدات دغدغه‌مند و هنری در تئاتر محدود شود؛ طبیعتاً نگاهی هم که به تئاترهای جدید و خصوصی در شهر هست، از نظر سیاست‌گذاری، نگاهی تحولی نیست یعنی فرصت عرض‌اندام به آن‌ها داده نمی‌شود؛ حتی حمایت درخوری هم از آن‌ها نمی‌شود. اما مهم‌تر از آن نداشتن فرصت تبلیغ مناسب در شهر است.
بارها پیشنهاد شده که نقاط مختلف شهر در اختیار تبلیغات تئاتر قرار بگیرد تا با نصب اطلاعیه‌های شهری مسیر تبلیغات و درنتیجه مسیر تئاتر در اصفهان هموارتر شود اما استفاده از پایه‌های بتنی درحوزه تبلیغات مستلزم گذر از مسیر پرپیچ و خم است، در غیر این صورت تبلیغات شهری ممکن نیست و یا باید از تابلوهای شهری خصوصی استفاده کرد که بسیار هزینه‌بر است.

ایمنا: راه‌حل بهبود چنین شرایطی را چه می‌دانید؟
صرامی: برای رشد و پیشرفت در همه جا از جمله دنیای پرهزینه هنر، به حمایت نیاز داریم و در این مسیر جلساتی هم برگزار و مشکلات مطرح شد و حتی پیشنهاد تشکیل تیم جذب مخاطب حرفه‌ای در حوزه روابط عمومی تئاتر داده شد، پیشنهاد برگزاری کارگاه‌های آموزشی جذب مخاطب و ایجاد باشگاه مخاطب که می‌تواند مشکلات زیادی از جذب مخاطب را برطرف کند داده شد اما در حد پیشنهاد ماند.
بنظرم کشتی تئاتر اصفهان به گل نشسته و تا وقتی حمایت صنفی وجود نداشته باشد و حتی هنرمندان حاضر نباشند از همکاران خود در انجمن‌ها و یا هیئت‌ها یا هر اسم دیگری حمایت کنند و در صدد تخریب آنان باشند تئاتر در همین سطح متوسط می‌ماند؛ ما در تئاتر نه تنها پیشرفتی نداشته‌ایم بلکه در دهه اخیر بشدت افت کرده‌ایم و به جای تمرکز بر تولیدات قوی تمرکزمان را بر تولیدات متوسطی گذاشته‌ایم چون خودمان را وابسته به حمایت کرده‌ایم.
ضعف و تو خالی بودن بسیاری از تئاترها هم در سرنوشت این هنر غنی بسیار تأثیر گذار بوده است؛ من احساس می‌کنم در یک دهه اخیر تئاتر به معنای واقعی نداشتیم؛ آثاری را می‌بینیم که زحمت زیادی پشت آن بوده، همه ما زحمت می‌کشیم، اما آن شاخص بودن از هویت عمده تئاترها پاک شده است؛ بیشتر آثار در سطح متوسطی قرار دارد؛ و مجدداً تاکید می‌کنم شاید دلیلش ترجیح کارهای سفارشی از سوی کارگردان‌ها یا روی صحنه بردن کارها با تمرینات کم باشد؛ شاید هم بالا رفتن دستمزدها و هزینه‌های بالای تولید دست هنرمندان را بسته است.
پرداختن به حاشیه، تخریب همکار و جلوگیری از فعالیت‌های انجمنی و صنفی چه توسط مسئولان چه توسط خود هنرمندان آفت تئاتر است که نیاز به یک سم‌پاشی اساسی دارد.
ایمنا: شما در اصفهان در حال فعالیت هستید؛ به نظر شما بزرگ‌ترین چالش هنرمندان اصفهانی در مسیر ساختن یک کار با کیفیت چیست؟
صرامی: سالن‌های تئاتر در اصفهان، مجموعه تالار هنر اصفهان، مجموعه خوبی برای اجرای تئاتر است و امکانات فوق‌العاده دارد و نیروی فنی آن عالی هستند اما محل ساخت این مجموعه بسیار نامناسب و اصطلاحاً مخاطب گریز است؛ هر ساله با مدیرهای مختلف تلاش زیادی برای تئاتر در این مجموعه می‌شود اما نمی‌دانم چرا هیچگاه آن بازدهی که باید ندارد.
در این مسیر مقصر بخش خصوصی نیست مقصر سیاست‌گذاری است که برای این مجموعه در نظر گرفته شده است. امیدوارم خیلی زود چاره‌ای اندیشیده شود. این می‌تواند نقطه عطفی در تئاتر اصفهان باشد و امیدی برای تولیدات قوی و روشن شدن چراغ تئاتر حرفه‌ای‌تر در اصفهان شود؛ البته این شهر با کمبود سالن طرف است؛ در چنین شرایطی جالب است بعضی از سالن‌ها به راحتی و یک ماه، یک ماه و نیم در اختیار یک سری کارهای تکراری که تا امروز چندین دوره اجرا رفته‌اند قرار می‌گیرد و قراردهای آنان پیش پیش بسته می‌شود و این معضل تنوع کارها را بسیار پایین آورده است و قطعاً این عدالت اجتماعی نیست.
اصفهان نیازمند نگاه مدیریتی خاص در حوزه سالن‌سازی و اصلاح سالن‌ها است؛ خواهش من از مدیران استانی این است که دغدغه‌مندان این حوزه را در کنار خود فرا بخواند و فکری به حال این اوضاع کند و دغدغه‌های اساسی هنرمندان، از جمله اجاره سنگین سالن‌های اجرا و حمایت مالی به منظور تأمین هزینه‌های تئاتر را پیگیری کند.

ایمنا: نگاه شما به آینده تئاتر در اصفهان چیست؟
صرامی: آینده تئاتر اصفهان تا زمانی که خود هنرمندان یکدل نشوند همین آش و همین کاسه است. سالی یکی دو کار متوسط رو به بالا اجرا می‌رود و تمام. برای این همدلی جلساتی هم بوده تلاش‌هایی هم شده اما نمی‌شود که نمی‌شود. با ورود استاندار جدید، امیدوارم نگاهی به انجمن‌های صنفی مثل انجمن نمایش پیگیری شود و با ایجاد باشگاه مخاطبین، قرار دادن سهمیه تماشای تئاتر در سبد کالای ارگان‌های دولتی و غیر دولتی، ایجاد عدالت در زمینه حمایت‌های مالی و غیرمالی و ایجاد شرایط آرام‌تر، عرصه برای درخشش هنرمندان فراهم شود تا غم نان در این شهر به غم داشتن شرافت یک هنرمند در جایگاه یک هنرمند چیره نشود؛ همچنین از هنرمندان خدوم این شهر انتظار می‌رود که با دوری از حواشی، با ایجاد فضای دوستانه، ممارست در تمرین‌ها و تمرکز بر کیفیت کارها، کورسوی امیدمان برای آینده‌ای آرام‌تر را روشن نگه‌دارند.
کد خبر 831351