بزرگنمايي:

پیام سپاهان - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
معاملات بورس روز گذشته در حالی به کار خود پایان داد که شاخص کل با افت 28 هزار و 527 واحدی در کانال دو میلیون و 32 هزار و 764 واحد باقی ماند و شاخص هم‌وزن نیز با 0.91 سقوط نهایتا در کانال 664 هزار و 381 واحد آرام گرفت. نمادهای فولاد، فملی و فارس بیشترین اثر منفی و نمادهای شخارک، بفجر و پکرمان بیشترین اثر مثبت بر شاخص را ثبت کردند.
همچنین در بازار فرابورس ایران نیز وضعیت قرمز بود.نماگرهای فرابورس که روز شنبه هم شاهد روند منفی بودند روز گذشته نیز ارتفاع خود را از دست دادند. شاخص کل فرابورس با 0.94 افت در محدوده 20 هزار و 996 واحد به کار خود پایان داد و شاخص هم‌وزن نیز با هزار و 0.95 درصد کاهش ارتفاع کار خود را در کانال 116 هزار و 996 واحد به پایان رساند.
اما در روزی که کلیت 94 درصدی نمادها منفی بودند، 522 نماد در صف فروش قفل شدند و در نهایت نیز 637 میلیارد تومان نقدینگی حقیقی از معاملات خرد خارج شد. ارزش کل معاملات در این روز با افت 10 هزار و 920 میلیارد تومانی همراه شد و 19 درصد از ارزش کل معاملات مربوط به معاملات خرد بود.
افت بازار روز گذشته در حدی بود که دیگر خریداری در بازار وجود نداشت و فعالان بازار معتقد بودند که حتی بازارساز نیز حاضر به حمایت نیست. از طرفی طرح بانک مرکزی با انتشار اوراق 30 درصدی برای کنترل تورم و نرخ دلار هیچ بازدهی نداشته و نرخ درهم در بازار این روزها اعداد بالاتر از 19 هزار تومان قرار گرفته است.
بازار توافقی ارزی که وعده آمدن آن در نیمه دوم شهریور ماه مطرح بود و در حال حاضر به گفته فرزین به صورت آزمایشی در حال اجراست نیز نتوانست حال بازار را خوب کند. حتی خبرهای عرضه خودرو در بورس کالا برای ایجاد موج خرید با لیدری گروه خودرویی هم نتوانست کاری را از پیش برد.
تاثیر افزایش دامنه نوسان از یک به سه درصد
فرزین آقابزرگی، کارشناس ارشد بازار سرمایه در خصوص ریزش‌های روز گذشته (سیزدهم آبان ماه) شاخص بورس به «اعتماد» گفت: ریزش‌های بورس در روز گذشته بیشتر به تهدیدهای دو طرفه ایران و اسراییل برمی‌گردد که پیام ادامه جنگ و مخاصمه در بازار را می‌دهد، هر چند به نظر می‌رسد که شرایط به ترتیبی پیش برود که هر دو طرف به این مساله تمایلی نداشته باشند که به نوعی امیدواریم این تنش‌ها برطرف شود. این کارشناس بازار سرمایه در ادامه افزود: در روزهای گذشته شاهد آن بودیم که حزب‌الله لبنان و اسراییل هم تا حدودی به یک نقطه مشترک برای آتش‌بس نزدیک شدند و این خبر هم اعلام شد، اما با صحبت‌هایی که در یکی، دو روز گذشته از سوی اسراییل و ایران صورت گرفت این موضوع مهم‌ترین عامل برای ایجاد نگرانی‌ها در بازار کشور بوده است. آقابزرگی تصریح کرد: با توجه به باز بودن محدوده نوسان سه درصد این هیجان تشدید هم شده است و آن زمان که این نوسان یک درصد بود کمتر با این مساله مواجه بودیم، اما افزایش دامنه نوسان از یک درصد به سه درصد شاید به‌زعم برخی سهامداران چندان خوشایند آنها نباشد.
کمبود نقدینگی در بازار و انتشار اوراق بدهی
این کارشناس بازار سرمایه افزود: علت اصلی ریزش‌های بازار سرمایه در روز گذشته هم همین موضوع بود و قاعدتا فشار بر صف‌های فروش و کمبود نقدینگی در طول دو هفته گذشته نیز روی بازار اثرگذار بوده است.
آقابزرگی با اشاره به انتشار اوراق به میزان 60 هزار میلیارد تومان از سوی دولت ادامه داد: در سال آتی هم این رقم متاسفانه 700 هزار میلیارد تومان اعلام شده است؛ البته بر اساس سخنان آقای پورمحمدی، رییس سازمان برنامه و بودجه کشور این میزان از اوراق را بانک‌ها خریداری خواهند کرد. اما آن‌گونه که تجربه نشان داده است که معمولا بانک‌ها بخشی از منابع‌شان را از طریق تبدیل دارایی‌های مالی و سهام و فروش در بورس تامین می‌کنند تا توان خرید آن را داشته باشند. این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با اشاره به افزایش نرخ دلار در روزهای اخیر نیز خاطرنشان کرد: طبیعتا نزدیک‌تر شدن فاصله بین ارز نیما و ارز بازار آزاد در این رشد بی‌تاثیر نبوده و در مجموع درآمد و سود شرکت‌ها عمدتا صادرات‌محور است و همین مساله ارزآوری را افزایش می‌دهد، اما در کنار رشد ارزش جایگزینی و ارزش روز دارایی‌ها و ارزش پول ملی را هم کاهش می‌دهد که این امر باعث می‌شود ارزش هر دارایی را بیشتر از قبل نشان دهد.
شاهد اوج بی‌مهری‌ها به سهامداران خرد بودیم
آقابزرگی گفت: وضعیت بازار سرمایه و بورس هم به دلیل ناملایمات ظرف سه سال گذشته و بدترین عملکرد در زمان آقای عشقی در سازمان بورس بدتر شد و شاهد بی‌مهری‌های زیادی به سهامداران بودیم که منافع‌شان هم تامین نشد و ایستادگی‌های لازم و حمایت‌های کافی نیز حتی به صورت زبانی، علنی و شفاهی هم انجام نشد. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در طول سال‌های گذشته عمق بی‌اعتمادی و نااطمینانی در بازار سرمایه بیشتر شد، افزود: متاسفانه کارنامه سازمان بورس در طول سه سال گذشته قابل دفاع نیست و طبیعتا افزایش نرخ دلار و کاهش ارزش پول ملی باعث رشد ارزش دارایی‌ها خواهد شد.
آقابزرگی با اشاره به انتخابات امریکا و تاثیر آن بر بازار ایران و به خصوص بورس ادامه داد: این انتخابات برای تمامی کشورها از اروپا گرفته تا چین و روسیه بسیار با اهمیت و اثرگذار است و این موضوع در روزهای اخیر به اوج خود رسیده و به نظر می‌رسد که شاید انتخاب نماینده جمهوری‌خواهان (ترامپ) تا حدودی به ثبات نظامی در دنیا بینجامد، اما با فرض غلبه دموکرات‌ها (کامالا هریس)، وضعیت فعلی کماکان ادامه خواهد یافت البته ممکن است چندان تشدید نشود.
او افزود: منازعات در اوکراین، تایوان و کشورهای خاورمیانه و... به همین ترتیب ادامه‌دار خواهد بود و شاید یکی از مسائلی که باعث شد سیزدهم آبان ماه هم شاهد چنین وضعی در بورس باشیم به دلیل پیشی گرفتن اندک حزب دموکرات نسبت به ترامپ است و این موضوع را تداعی می‌کند که در صورت برنده شدن دموکرات‌ها اتفاق خاص و رویکرد مثبتی در جهت خنثی کردن این منازعات در خاورمیانه دیده نشود.
نیازمند استراتژی‌های منطقی از سوی مسوولان هستیم
محمدرضا مظفری، کارشناس بازار سرمایه نیز در خصوص افت‌های روز گذشته بورس به «اعتماد» گفت: همان‌طور که مقامات بورسی هم اعلام کردند مهم‌ترین مساله ریسک سیستماتیکی است که بازار داشته و دارد و این روزها هم اوضاع بورس پیچیده‌تر از قبل شده است و متاسفانه در دولت قبل و دولت قبل‌تر هم کمکی به بازار نشد و تصمیمات نابخردانه‌ای گرفته شد و زمانی که تصمیم به انتشار اوراق سی درصدی گرفته شد باید فکری برای بازار بورس می‌شد که نشد.
مظفری ادامه داد: بازار از دو طیف دولتی و شبه‌دولتی‌ها و حقیقی‌ها تشکیل شده است و هیچ کس امیدی در این بازار ندارد و تا زمانی که این ریسک سیستماتیک باشد همواره با افزایش ریزش شاخص‌های بورس روبه‌رو می‌شویم و تنها زمان این مشکل را حل می‌کند.
او با اشاره به انتخابات امریکا گفت: این انتخابات نه تنها در بورس ایران، بلکه بر تمامی بورس‌های دنیا و بر قیمت تمامی فلزات و کامودیتی‌ها و طلا و نقره، نفت و ... اثرگذار است و اینکه بازار ایران ارتباطی با بازارهای دنیا ندارد به این مساله نامرتبط است و تمامی تصمیمات سیاسی در امریکا بر اقتصاد ایران هم اثرگذار است. مظفری تصریح کرد: استراتژی‌های کلان مسوولان کشور از نرخ سپرده بانکی تا حل کردن تورم و شارژ کردن دلار و کاهش نرخ آن باید به صورت یکجا گرفته شود.
سرمایه‌گذاری در بورس باید با دید بلندمدت باشد
مظفری با اشاره به ارزنده بودن بازار سرمایه گفت: تا زمانی که پول خصوصا پول هوشمند وارد بازار سرمایه نشود باز هم با کاهش شاخص‌ها روبه‌رو خواهیم بود.
او با تاکید بر اینکه سهامداران آب از سرشان گذشته است، افزود: در طول چهار سال گذشته به اندازه‌ای سهامداران متضرر شده‌اند که اصلا معاملات در این بازار منطقی نیستند که حتی فروش سهام منطقی باشد و باید افراد سهامداری هم بکنند و چاره‌ای جز صبر وجود ندارد و با وجود این دارایی ارزشمند (بورس) توصیه می‌شود تا سهامداران ایستادگی کنند روزهای خوب برگردد. مظفری با بیان اینکه مطمئنا ظرف سه روز آینده اتفاقاتی در بازار رخ خواهد داد، گفت: بهترین بازار با دید بلندمدت بورس و بازار سرمایه است.