بزرگنمايي:

پیام سپاهان - هم‌زمان با شروع سال 1404 بحران‌ کم‌آبی در اصفهان به اوج خودش رسیده و ساکنین این دیار بیش از هر زمانی با تبعات خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنند. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از آب مایه حیات است؛ شاید هیچ کس به اندازه اصفهانی‌ها عمق و البته غم نهفته در این جمله ساده را درک نکند؛ اصفهانی‌هایی که سال‌هاست با بحران کم‌آبی دست و پنجه نرم می‌کنند و شاهد اثرات مخرب آن در جای جای زندگی‌شان هستند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
نزدیک به سه دهه است که استان اصفهان درگیر بحران خشکسالی و کمبود آب شده و با چالش‌های جدی مثل خشکی زاینده‌رود، خشک شدن تدریجی تالاب گاوخونی و مشکلات کشاورزان برای کاشت محصولات‌شان و گرفتن حقابه مواجه است.
از طرفی میانگین بارش‌ها در سرشاخه‌های زاینده‌رود هر روز نسبت به روز گذشته کمتر می‌شود و این موضوع آب ورودی به سد زاینده‌رود را شدیدا کاهش داده و این مقدار آب در زمان اوج مصرف نمی‌تواند نیازهای اولیه ساکنین اصفهان را تأمین کند و مشخص نیست که قرار است آب مورد نیاز شرب، کشاورزی، صنعت، تالاب گاوخونی و آب‌خوان(برای جلوگیری از فرونشست) چگونه تامین شود.
البته مدیریت غلط و بی‌عدالتی در توزیع آب طی این سال‌ها باعث شده تا اصفهان و اصفهانی مظلوم واقع شوند و شاهد اثرات مختلف بی‌آبی در سطح شهر و استان خودشان باشند.
کمبود آب علاوه بر ایجاد بحران‌های زیست محیطی و فرونشست، زندگی و کسب و کار کشاورزان اصفهانی را هم تحت تاثیر شدیدی قرار داده و باعث نارضایتی این قشر مظلوم شده است.
و حالا هم‌زمان با شروع سال 1404، این مشکلات پررنگ‌تر از گذشته دامن استان را گرفته و ساکنین اصفهان به ویژه کشاورزان این دیار نگران‌تر از همیشه در حال دست و پنجه نرم کردن با تنش‌های آبی هستند.
تنش‌های آبی اخیر بین استان‌های اصفهان و یزد، باعث شد تا مسئله کم‌آبی اصفهان یکبار دیگر در صدر اخبار قرار گیرد؛ هر چند در نهایت زاینده‌رود موقتا و برای ده روز بازگشایی شد اما این راهکارهای موقت نمی‌تواند دردی از زخم ناسور اصفهان دوا کند.
مردم چه می‌گویند؟
یکی از کشاورزان منطقه شرق اصفهان در همین رابطه گفت: امسال کشت کشاورزی ما نصف و نیمه رها شد چون آب نداشتیم، از مسئولین کشور و استان خواهشمندیم که به ما آب بدهند تا حداقل کشت‌مان به ثمر برسد.
وی در ادامه به بحث تغییر الگوی کشت اشاره کرد و گفت: از جهاد کشاورزی به من گفتند که باید الگوی کشت را رعایت کنم و من هم درخت پسته کاشته‌ و 12 سال پای آن زحمت کشیده‌ام اما نصف درختان از بی‌آبی خشک شده‌اند و درختان باقی مانده هم اگر آب به آنها نرسد، خشک می‌شوند.
این کشاورز اصفهانی ادامه داد: از مسئولین خواهش می‌کنم، تمنا می‌کنم که با من کشاورز همکاری کنند و به ما آب بدهند تا حداقل کشت‌مان به ثمر برسد. 
خسارت 50 درصدی کشاورزان اصفهان تاکنون!
یکی دیگر از کشاورزان اصفهانی به هزینه چند ده میلیونی که کشاورزان مجبور شده‌اند برای هر هکتار از زمین‌هایشان انجام دهند اشاره کرد و گفت: کشاورزان اصفهانی برای هر هکتار از زمین‌شان بالغ بر ده‌ها میلیون تومان هزینه انجام داده‌اند و الان نیاز شدیدی به آب دارند؛ البته خوشبختانه در حال حاضر آب زاینده‌رود جاری و تا حدودی نگرانی کشاورزان کم شده اما کاش آب یک ماه قبل جاری می‌شد تا به کشت و کار کشاورزان خسارت وارد نمی‌شد‌.
وی در ادامه بر لزوم ادامه آبیاری بعد از پایان رهاسازی آب زاینده‌رود اشاره کرد و افزود: کشت و کار کشاورزان تا همین الان حداقل 50 درصد خسارت دیده و باید آبیاری تداوم پیدا کند تا حداقل کشت باقی مانده به ثمر برسد.
این کشاورز اصفهانی تاکید کرد: اگر آبیاری کشاورزان ادامه پیدا نکند، هم آبی که در این دو مرحله رهاسازی شده هدر می‌رود و هم هزینه کشاورزان و سود آنها از بین خواهد رفت.
زاینده‌رود شاهرگ حیاتی فلات ایران است
معاون سیاسی اجتماعی استانداری اصفهان با بیان اینکه زاینده‌رود شاهرگ فلات مرکزی ایران و استان اصفهان است که برای قرن ها زندگی مردم را شکل داده و حیات ساکنین به این رودخانه وابسته شده، گفت: از طرف دیگر استان اصفهان در منطقه کم آبی واقع شده و میزان بارش‌ها در طول دهه‌های اخیر کاهش پیدا کرده و از همین رو مدیریت منابع آبی به ویژه در پایین دست بسیار حائز اهمیت است و باید منابع جدیدی ایجاد و از منابع موجود صیانت شود و به عبارت دیگر منابع و مصارف آب باید هم‌خوانی داشته باشند.
ایوب درویشی با تاکید بر اینکه هر چقدر منابع کاهش یابد، به مصارف فشار وارد می‌کند و از طرف دیگر اگر میزان مصارف کنترل نشود، منابع هر چقدر هم افزایش یابد، باز کفایت نمی‌کند، افزود: بنابراین تنها راه موجود تامین منابع آبی و مدیریت مصرف است و همه مردم، مدیران و تصمیم گیرندگان باید درباره مدیریت آب در این اقلیم به یک توافق جمعی رسیده و بر اساس آن فعالیت کنند. 
به دنبال اجرای قانون هستیم
وی در پاسخ به اینکه برای تامین آب پایدار مورد مطالبه کشاورزان اصفهانی چه تصمیمی گرفته شده، گفت: مدیریت استان به دنبال اجرای قانون و مصوبات قانونی است که در بالادست و سال‌های گذشته به تصویب رسیده؛ هدف از این مصوبات هم تامین آب و اضافه کردن منابع است و با پیگیری‌های دولت و سازمان‌های ذ‌ی‌ربط به تصویب رسیده و برخی آنها اجرایی و برخی دیگر دچار وقفه شده است.
معاون سیاسی اجتماعی استانداری اصفهان ادامه داد: بر اساس همین مصوبات باید منابع جدیدی تعریف و بارگزاری‌های جدید کنترل شود و همچنین با برداشت‌های غیرمجاز و بی‌‌رویه چه در بالادست و چه در سراسر حوضه برخورد کنیم.
توسعه صنایع تنها با آمایش سرزمینی امکان‌پذیر است
درویشی در ادامه به انتقادات موجود نسبت به دستبرد صنایع استان از منابع آبی اشاره کرد: این صنایع بر اساس اولویت‌هایی طی سال‌های گذشته در استان ایجاد شده‌اند و بخشی از مسیر توسعه و تولید ثروت در کشور و ایجاد اشتغال برای مردم در آنها رقم می‌خورد و در مقطعی به این نتیجه رسیدند که باید خودشان در زمینه تامین آب سرمایه‌گذاری کنند.
وی با بیان اینکه پروژه انتقال آب از دریای عمان به استان توسط همین صنایع سرمایه‌گذاری شده، در پاسخ به انتقادات مطرح شده پیرامون طرح‌های توسعه صنایع بزرگ استان، گفت: قرار نیست که این گونه باشد؛ به هر حال طرح‌های آمایش سرزمینی، الزامات زیست محیطی و سایر الزامات بر این صنایع نظارت می‌کنند و همه تلاش دارند تا این آب به منابع استان اضافه شود و در حقیقت آب ذخیره شود.
درویشی با بیان اینکه طرح‌های بالادستی برای تثبیت انتقال آب به حوضه در حال اجراست،خاطرنشان کرد: همه ما تلاش می‌کنیم و آرزو دادیم که رودخانه زاینده‌رود به صورت دائمی جریان داشته باشد و این موضوع تنها منحصر به بحث کشاورزی نیست.
.
تامین آب شرب غیر قابل مذاکره و اغماض است
وی با تاکید بر اینکه تامین آب شرب یک مسئله غیر قابل اغماض و مذاکره است و در اولویت قرار دارد، تصریح کرد: در گام دوم تامین حقابه زیست محیطی قرار گرفته که در اسناد بالادستی هم به آن اشاره شده؛ تامین حقابه، حق مردم و کشاورزان است و کسی آن را انکار نمی‌کند و در نهایت نیازهای دیگری که بر رودخانه بارگزاری‌ شده، تامین و به طور صحیح مدیریت شود.
معاون سیاسی اجتماعی استانداری اصفهان با تاکید بر اینکه کشاورزان باید به سمت تغییر الگوی کشت و پرورش محصولات کم‌آب بروند، گفت: باید بهره‌وری آب در صنعت و کشاورزی را افزایش دهیم؛ مصرف آب شرب در استان اصفهان پایین‌تر از میانگین کشوری است با این حال سازمان آبفا باید برنامه‌های صرفه‌جویی و استفاده بهینه از آب را پیش ببرد.
لزوم مدیریت یکپارچه بر حوضه آبریز زاینده‌رود
وی در پاسخ به سوالات و انتقادات مطرح شده بابت تغییر الگوی مدیریت آب از منطقه‌ای به استانی و همچنین برداشت‌های غیر مجاز در بالادست که منجر به ایجاد باغ‌های هلو و بادام شده، گفت: اگر رودخانه را به عنوان یک ارگان زنده از سراب تا پایاب در نظر بگیریم، باید حتما بر آن مدیریت یکپارچه اعمال شود، نمی‌توان با یک برنامه یکپارچه، چندگانه برخورد و به صورت چند مدیریتی اداره کرد اما در مقاطعی نحوه مدیریت آن اشتباه بوده و خسارت‌هایی را به بار آورده است و باید به تدریج تغییرش دهیم.
درویشی با تاکید بر اینکه مدیریت رودخانه زاینده‌رود باید یکپارچه باشد، گفت: مدیریت یکپارچه باعث می‌شود که در قبال رودخانه شاهد برنامه و عملکرد یکپارچه باشیم؛ برنامه‌های توسعه کشور بر اساس آمایش‌های سرزمینی تدوین شده و بر اساس ویژگی‌های هر اقلیم و بوم هر منطقه طراحی شده است.
وی افزود: در شرق اصفهان زمین‌های کشاورزی وجود دارد که کلاس "آ"و جزو بهترین زمین‌های کشاورزی منطقه محسوب می‌شوند و 2 برابر میانگین کشوری بهره‌وری دارند و باید آب به آنها برسد تا به بهره‌وری برسند. توسعه بایر باید اساس آمایش سرزمینی باشد چرا که اگر بخواهیم به ضرب و زور در منطقه‌ای غیر مستعد محصول خاصی را پرورش دهیم، عملا به معنای هدر دادن منابع خواهد بود.
معاون سیاسی اجتماعی استانداری باید به الزامات کارشناسی گردن بنهیم،‌ خاطرنشان کرد: مصوبات بالادستی تاکید کرده که وزارت نیرو باید مدیریت یکپارچه حوضه را اعمال کند؛ قبلا مدیریت آب بر عهده شرکت‌های آب منطقه‌ای بود و بعدها استانی شد اما در حال حاضر برای ایجاد همان مدیریت یکپارچه، یک رئیس حوضه با حکم وزیر انتخاب می‌شود و موظف است که برای جلوگیری از محله‌گرایی و مدیریت استانی، هماهنگی بین کل حوضه در استان‌های مختلف انجام دهد.
جبران خسارت کشاورزان جزو اولویت‌هاست
وی در پاسخ به این سوال که علاوه بر بازگشایی موقت زاینده‌رود چه راهکار دیگری برای جبران خسارت کشاورزان اندیشیده شده، گفت: در زمان سفر وزیر تصمیماتی اتخاذ شد از جمله تغییر رئیس حوضه آبریز زاینده‌رود، تاکید بر اجرایی شدن پروژه‌های بالادست و جلوگیری از برداشت‌های غیر مجاز؛ جبران خسارت کشاورزان جزو اولویت‌هاست و در جلسه‌ای که قبل از رهاسازی دوم رودخانه در تهران برگزار گردید، روی این موضوع تاکید شد. رهاسازی آب در آذر ماه گذشته با این هدف انجام شد که کشاورزان به کشت و کارشان بپردازند و الان هم تلاش می‌کنیم که کشاورزی نجات یابد اما اگر به سطح ریسک رسیدیم، جبران خسارت کشاورزان به عنوان یک راهکار در دسترس است.
مهم‌ترین مطالبه کشاورزان اصفهانی اجرای کامل قانون است
در ادامه حسین محمدرضایی با تاکید بر اینکه مهم‌ترین مطالبه محیط زیست و کشاورزان اصفهانی، اجرای کامل قانون است، گفت: اگر تنها 20 درصد از قوانین مصوب شده اعمال می‌شد، رودخانه زاینده‌رود به این حال و روز در نمی‌آمد؛ میزان حقابه محیط زیست و کشاورزان اصفهانی در بند دو مصوبه سیزدهمین جلسه شورای عالی آب کشور ذکر شده و بر اساس آن کلیه آورده طبیعی رودخانه زاینده‌رود و تونل اول کوهرنگ متعلق به حقابه‌دار، سهمابه‌بر و محیط زیست رودخانه و تالاب گاوخونی است.
وی با بیان اینکه حقابه محیط زیست و کشاورزان اصفهانی بر اساس جدول منابع و مصارف وزارت نیرو حدود شامل یک میلیارد و 108 میلیون متر مکعب آب می‌شود، افزود: متاسفانه تنها چیزی که نصیب کشاورزان اصفهانی و محیط زیست رودخانه و تالاب گاوخونی می‌شود، سالی یک الی دو ماه آب است و کمتر از 50 درصد زمین‌های کشاورزان زیر کشت می‌رود و وزارت نیرو مابقی سهم آب را بدون توجه به قانون به مصارف دیگری تخصیص داده است.
عضو هیئت رئیسه اتاق اصناف کشاورزی اصفهان خاطرنشان کرد: مصوبات 10، 13، 15، 24 و 40 جلسات شورای عالی آب کاملا مشخص شده که آب مال چه کسی و سهم کشاورز و دولت چقدر است؛ وزارت نیرو از سه منبع از جمله تونل دوم کوهرنگ( با آورده آبی سالیانه 224 میلیون متر مکعب )، چشمه لنگان و خدنگستان( با آورده آبی سالیانه 130 میلیون متر مکعب ) و تونل اول کوهرنگ( 30 میلیون متر مکعب )به زاینده‌رود آب الحاق می‌کند و قرار است که این آب به مصارف اصفهان تخصیص یابد و فاضلاب شهرستان اصفهان به مادی‌های جی داده شود.
مجموع آورده آبی وزارت نیرو 384 میلیون متر مکعب است
وی با بیان اینکه مجموع آورده آبی وزارت نیرو 384 میلیون متر مکعب است اما یک میلیارد و 976 میلیون متر مکعب تخصیص داده است، گفت: در واقع وزارت نیرو مال غیر را فروخته و چک بی‌محل کشیده است و حق نداشته که برای آب زاینده‌رود این تخصیصات را لحاظ کند.
محمدرضایی در پاسخ به این سوال که سهم وزارت نیرو از آب حوضه زاینده‌رود چقدر است، گفت: بر اساس بند 4 مصوبه سیزدهمین جلسه شورای عالی آب، سهم وزارت نیرو از آب حوضه را مشخص کرده و قرار بوده که آورده دولت از تونل دوم کوهرنگ، چشمه لنگان و خدنگستان، تونل سوم کوهرنگ( تونل آن آماده است اما سد آن آماده نشده) و بهشت‌آباد تامین شود که از این میزان فقط سه منبع فعال است و بر اساس همین مصوبات اگر آب حوضه کاهش یابد، باید برداشت‌ها هم کم شود اما هیچ وقت اجرایی نشده است.
وی با بیان اینکه استان اصفهان هشت و دو دهم زمین‌های زراعی و شش و دوم دهم درص تولید محصولات کشاورزی کشور را دارد، تصریح کرد: این آمار در شهرستان اصفهان بسیار بالاتر است و نشان می‌دهد که کشاورزان اصفهانی از آب و زمین به بهترین نحو استفاده می‌کنند.
تغییر الگوی کشت هم به آب نیاز دارد
عضو هیئت رئیسه اتاق اصناف کشاورزی اصفهان در پاسخ به این سوال که کشاورزان تا چه حد از تغییر الگوی کشت حمایت می‌کنند، گفت: تغییر الگوی کشت موضوع مهمی است اما فراموش نکنید که همین امر هم به آب نیاز دارد؛ دربین محصولات کشاورزی و باغداری درخت پسته نزولی است که کمترین نیاز را به آب دارد اما پرورش همین درخت و تولید پسته نیز به ماهی یکبار آبیاری نیاز دارد، آیا ماهی یکبار به ما اجازه آبیاری می‌دهند؟ خیر! 
محمدرضایی در بخش دیگری از سخنانش به حوادث اخیر در خصوص آسیب دیدن خط لوله انتقال آب به یزد اشاره کرد و گفت: متاسفانه به مردم یزد گفته شده که این آب تنها برای شرب به یزد مصرف می‌شود اما طبق مصوبات انتقال آب به یزد به تاریخ 13 آبان ماه سال 1379، قرار شد که سالانه 78 میلیون مترمکعب آب برای مصارف شرب و صنعت یزد تخصیص داده شود. علاوه بر این در همین مصوبات افقی که برای انتقال آب به شهرهای یزد، میبد و اردکان پیش‌بینی شده تا سال 1400 است اما متاسفانه هنوز انتقال آب ادامه دارد.
وی ادامه داد: همچنین یکی در مصوبات به تاریخ 3 مرداد ماه سال 1383، 600 لیتر مکعب بر ثانیه به برداشت قبلی اضافه شده که طبق همان مصوبه 450 لیتر مکعب به صنعت و 150 به شرب تخصیص یافته؛ به عبارت دیگر 75 درصد آب انتقالی به یزد صرف صنعت و 25 درصد آن صرف شرب مردم می‌شود و عملا مردم یزد هم از این آب استفاده نمی‌کنند چون صنعت‌شان واجب‌تر است!
محمدرضایی خاطرنشان کرد: قرار بوده که تونل سوم کوهرنگ افتتاح و آب آن به یزد منتقل شود؛ اولین بار در سال 1378 بود که آب به یزد انتقال یافت و یکسال بعد اولین خشکی زاینده‌رود شکل گرفت و الان حدود 26 سال است که حقابه کشاورزان اصفهانی به یزد داده می‌شود و تونل سوم کوهرنگ هنوز افتتاح نشده است.
انتهای پیام/170