چاپ

پیام سپاهان - ایران / «چشم‌انداز منطقه‌ای و جهانی توافق راهبردی ایران و روسیه» عنوان یادداشت روز در روزنامه ایران به قلم تهمینه عبدالواسع است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
مسعود پزشکیان رئیس جمهوری اسلامی ایران و «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری فدراسیون روسیه جمعه 17 ژانویه در مسکو در پی دیدار دوجانبه توافقنامه راهبردی مشترک را امضا می‌کنند. این موافقتنامه متشکل از 47 ماده است که زمینه‌های همکاری در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، انرژی، دفاعی و امنیتی را دربرمی‌گیرد. مبنای اولیه شکل‌گیری این سند همکاری، توافق دو کشور در سال 2001 است، اما متناسب با واقعیات و چالش‌های مشترک امروز تکمیل شده و در سند همکاری جدید راهبردی بازتاب یافته است. برای روسیه این سند نماد تعمیق همکاری در زمینه‌های کلیدی مانند انرژی، زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل، دفاع، علم و فناوری است. در ادامه جای گرفتن موضوعات مرتبط با انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و امنیت سایبری در این سند از نیت طرفین برای توسعه همکاری‌ها در زمینه‌های فناوری پیشرفته حکایت می‌کند. این توافق گامی در مسیر تبدیل روابط روسیه و ایران به یک اتحاد راهبردی تمام عیار خواهد بود. البته این به معنای ایجاد یک اتحادیه رسمی نظامی-سیاسی مانند ناتو نیست. اما این سند به تقویت اعتماد متقابل و هماهنگی در امور بین‌المللی دو کشور کمک خواهد کرد. امضای این توافق در حالی انجام می‌شود که دومین دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ در ایالات متحده در حال آغاز شدن است. اکنون دو کشور ایران و روسیه با شمار زیادی تحریم‌های سختگیرانه ایالات متحده روبه‌رو هستند. لذا تقویت پیوندهای دوجانبه تهران و مسکو می‌تواند به یافتن سازوکارهای جایگزین برای بی‌اثرکردن تحریم‌ها در بطن یک تعامل تنگاتنگ بینجامد. این برای ایران گامی در جهت متنوع‌سازی مناسباتش از طریق ارتقای همکاری با متحدانش و برای روسیه راهی برای تقویت موقعیت خود در منطقه آسیا و ایجاد همکاری با کشورهای خاورمیانه خواهد بود.
ابتکارات مشترک تهران و مسکو مانند استفاده از ارزهای ملی و ایجاد کریدورهای حمل‌و‌نقلی جدید می‌تواند از نفوذ دلار امریکا بکاهد و موقعیت هر دو کشور را در اقتصاد جهانی تقویت کند. در این راستا یکی از محورهای اصلی این مشارکت، توسعه کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال - جنوب از جمله پروژه راه‌آهن رشت - آستارا است. انتظار می‌رود این طرح زیرساختی نه تنها ارتباطات تجاری و ترانزیتی میان ایران و روسیه بلکه با دیگر شرکای منطقه‌ای مانند هند را تسهیل و تقویت کند. با اینکه هر دو کشور به عنوان بخشی از این مشارکت، در حال بررسی سازوکارهای پرداخت غیر سوئیفت برای تجارت دوجانبه هستند.
در چنین فضایی معاهده راهبردی مشترک، بر روابط آینده روسیه و ایران تأثیر خواهد گذاشت و به بستری برای طراحی و دنبال کردن پروژه‌های مشترکی تبدیل خواهد شد که رشد اقتصادی، تنوع تجارت و توسعه زیرساخت‌ها را تحریک می‌کند. یک عنصر کلیدی کریدور بین‌المللی شمال-جنوب است که فرصت‌ لجستیکی جدیدی ایجاد می‌کند و اتصال ایران به اوراسیا را تقویت می‌کند. در نگاهی دیگر این سند چشم اندازهای همکاری دو کشور را در حوزه‌های نظامی- فنی باز خواهد کرد. تمرین‌های نظامی مشترک، تبادل تجربه یا انتقال فناوری‌های فنی و دفاعی به هر دو کشور کمک می‌کند تا در یک سازگاری مناسب با چالش‌های امنیتی جدید مواجه شوند.
علاوه بر اینها، ایران و روسیه از ظرفیت توسعه یک مشارکت استراتژیک هم برخوردارند. در این راستا منافع دو کشور در تضمین ثبات در خاورمیانه، مبارزه با تروریسم بین‌المللی و توسعه پایدار منطقه اوراسیا همگرا می‌شود. غلبه بر تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی با هماهنگی نزدیک اقدامات و استفاده مؤثر از منابع در اختیار تهران و مسکو امکان‌پذیر است.

در همین راستا نشست سران روسیه و ایران گام مهمی برای ایجاد قالب جدیدی از تعامل مبتنی بر احترام متقابل و مسئولیت مشترک در قبال چالش‌های جهانی خواهد بود. این امر تمایل دو کشور برای تعمیق همکاری‌ها و مقابله مشترک با چالش‌های خارجی را متبلور می‌کند و افق‌های جدیدی را برای روابط دوجانبه باز می‌کند.
روابط ایران و روسیه جنبه مهمی از روابط بین‌الملل معاصر را نشان می‌دهد که در آن تعامل عوامل و زمینه‌های متکثری، از روابط تاریخی، منافع استراتژیک تا چالش‌های ژئوپلیتیکی در حال انجام است. در همان حالی که دو کشور در شراکت خود پیش می‌روند، نتایج همکاری پیامدهای عمیقی برای ثبات منطقه‌ای و روابط قدرت‌های جهانی خواهد داشت.