پیام سپاهان - اطلاعات /متن پیش رو در اطلاعات منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
بهرام امیراحمدیان| هزاران نفر از مردم گرجستان در اعتراض به تصمیم دولت این کشور در تعلیق مذاکرات پیوستن به اتحادیه اروپا در هشتم آذرماه در مرکز تفلیس تظاهرات کردند و پلیس با معترضان درگیر شد. این تظاهرات ساعاتی پس از آن آغاز شد که ایراکلی کوباخیدزه، نخست وزیر گرجستان(از حزب رویای گرجستان)، اعلام کرد دولت او مذاکرات پیوستن به اتحادیه اروپا را تا سال 2028تعلیق می‌کند و کمک‌های مالی از این اتحادیه را نمی‌پذیرد.
درخواست گرجستان برای پیوستن به اتحادیه اروپا در دسامبر 2023ارائه شد اما روابط دو طرف در ماه‌های اخیر و به دنبال تصویب قانون بحث‌برانگیز «عامل خارجی» در گرجستان تیره شده است.این قانون که مشابه قانون روسیه است، به گفته منتقدان با هدف تهدید رسانه‌ها و جامعه مدنی تصویب شده است.خانم سالومه زورابیشویلی، رئیس جمهوری گرجستان که از منتقدان سرسخت حزب حاکم «رویای گرجستان» است، در جمع معترضان حاضر شد و تظاهرکنندگان با فریاد زدن نام او از وی استقبال کردند.
موقعیت گرجستان
گرجستان یکی از 15 جمهوری شوروی سابق، با جمعیتی حدود 3.7میلیون نفر، کشوری در منطقه استراتژیک قفقاز است که از غرب به دریای سیاه محدود می شود و در دهانه منطقه ورود به قفقاز از غرب قرار دارد که سراسر مرزهای زمینی آن در شمال با منطقه بسیار حساس و نا آرام جمهوری های قفقاز شمالی فدراسیون روسیه هم مرز است. گرجستان از آغاز استقلال از شوروی با روسیه درگیر مناقشات سیاسی -نظامی بوده است.
مهمترین کریدور قفقاز جنوبی بین دریای سیاه و دریای خزر و آسیای مرکزی، از قلمرو گرجستان می گذرد. دو منطقه جدایی طلب گرجستان در مرز با روسیه یکی در مرکز کوههای قفقاز(استان خودمختار اوستیای جنوبی) و دیگری در ساحل دریای سیاه(جمهور خودمختار آبخازیا) از آغاز فروپاشی شوروی با دولت مرکزی گرجستان درگیر مناقشه شده و خواستار جدایی از گرجستان و پیوستن به روسیه بوده اند. در پی وقوع انقلاب گل رز (2003) در گرجستان و سقوط دولت شواردنادزه و روی کارآمدن دولت غربگرای ساآکاشویلی، مناقشات بین گرجستان و روسیه ادامه یافت.
اقدام دولت ساآکاشویلی برای بازگرداندن مناطق جدا شده در اوت سال 2008، منجر به جنگی کوتاه مدت با روسیه شد که در نتیجه روسیه این مناطق را تصرف و از گرجستان جدا و حکومت خودخوانده ای را در آنها تشکیل، به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک برقرار کرد.
این وضعیت همچنان پابرجاست .روسیه با مخالفت با گسترش ناتو به شرق با اشغال قلمروهایی از گرجستان و اوکراین، مانعی برای گسترش ناتو ایجاد کرده است. در مولداوی، در همسایگی غرب اوکراین روسیه نزدیک به 1500سرباز در منطقه ترانس‌نیستریا مستقر کرده که منطقه‌ای تحت کنترل جدایی‌طلبان طرفدار روسیه است و در یک جنگ کوتاه مدت در دهه 1990از دولت مولداوی جدا شد. روند ادغام قلمروهای سابق شوروی به روسیه در چارچوب نظریه «دنیای روسی» دنبال می شود .
بحران در همسایگی روسیه
مایا ساندو، رئیس‌جمهور فعلی مولداوی و نامزد طرفدار غرب، در دومین دوره دوم ریاست‌جمهوری این کشور در 4 نوامبر در برابر رقیب نزدیک به روسیه خود پیروز شد.اما اکنون گرجستان و مولداوی در مسیرها و جهات متفاوتی حرکت کنند. تصمیم نخست وزیر گرجستان درباره به تعویق انداختن مذاکرات پیوستن به اتحادیه اروپا با موجی از اعتراضات روبه‌رو شد. معترضان در تفلیس، پایتخت گرجستان، شامگاه پنجشنبه هشتم آذر در اعتراض به تصمیم جدید دولت این کشور در برابر پارلمان تجمع کردند.
تظاهرات شامگاه جمعه نهم آذر با حضور معترضان که پرچم‌های گرجستان و اتحادیه اروپا در دست داشتند برگزار شد اما نیروهای پلیس اندکی پیش از نیمه‌شب برای متفرق کردن معترضان اقدام به شلیک گاز اشک‌آور و استفاده از ماشین‌های آبپاش کردند. سالومه زورابیشویلی، رئیس جمهور گرجستان و منتقد سرسخت حزب حاکم، حملات پلیس علیه معترضان و خبرنگاران را «وحشیانه» خوانده و آن را «سرکوب به شیوه روسیه» نامیده است.
خانم زورابیشویلی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: این اقدامات بخشیده نخواهد شد. کسانی که مسئول توسل به زور هستند باید پاسخگو شوند.تعداد 112 نفر از دیپلماتهای گرجستان و همچنین شماری از کارکنان سایر نهادهای دولتی این کشور با انتشار نامه‌ها و بیانیه‌هایی تعلیق مذاکرات مربوط به عضویت در اتحادیه اروپا را مغایر با قانون اساسی خواندند و از به کارگیری خشونت علیه معترضان و خبرنگاران انتقاد کردند.ایالات متحده حدود پنج ماه پیش با این هشدار که گرجستان در حال پسرفت از دموکراسی است، توقف بیش از 95میلیون دلار کمک به این کشور را اعلام کرد. بر اساس نظرسنجی‌ها، بیش از 80درصد از شهروندان گرجستان خواستار پیوستن به اتحادیه اروپا هستند.
حزب رویای گرجستان
حزب رویای گرجستان یک حزب سیاسی پوپولیست طرفدار روسیه است. این حزب در حال حاضر حزب حاکم در گرجستان است. ایراکلی گاریباشویلی به عنوان رئیس حزب شناخته می شود، در حالی که رئیس سابق ایراکلی کوباخیدزه از فوریه 2024 به عنوان نخست وزیر است. «بیدزینا ایوانشویلی»، که به طور گسترده ای به عنوان شخص اصلی حزب در نظر گرفته می شود، به عنوان رئیس افتخاری آن شناخته می شود.این حزب در 19 آوریل 2012 توسط تاجر میلیاردر و الیگارش «بیدزینا ایوانیشویلی» تأسیس شد.
این حزب در انتخابات عمومی همان سال پیروز شد و بخشی از ائتلافی التقاطی به نام «رویای گرجستان» بود که شامل احزاب ملی گرای لیبرال طرفدار غرب و احزاب ضد ناتو بود. متعاقبا، حزب رویای گرجستان (مستقل از ائتلاف خود) در انتخابات عمومی سال های 2016، 2020 و 2024 پیروز شد.رویای گرجستان در ابتدا خود را به عنوان یک حزب چپ طرفدار اروپا و پیرو جریان یورو-آتلانتیک معرفی می کرد با این حال، با گذشت زمان در یک جهت کاملا محافظه کارانه غیر لیبرال اروپایی حرکت کرد.
انتقاد اصلی از این حزب همیشه سیاست خارجی ضد غربی و طرفدار روسیه بوده آن است که این حزب به شدت آن را رد می کند. همچنین در جریان انتخابات اخیر، حزب به رشوه دادن به رای دهندگان، عقب نشینی از دموکراسی، اقتدار گرایی و حکومت خودکامه متهم شده است. «رویای گرجستان» قانونی را تصویب کرده است که از نظر ایالات متحده و اتحادیه اروپا با تعهدات این کشور در نامزدی اتحادیه اروپا و ناتو مغایرت داشته است.
در ژوئن 2024 ، ایالات متحده مقامات رویای گرجستان را به دلیل «تضعیف دموکراسی» تحریم کرد. به گفته خود حزب، این حزب قصد دارد گرجستان را بخشی از اتحادیه اروپا کند در حالی که طبق قوانین گرجستان، با الفاظ بازی می کند. از زمان آغاز تهاجم روسیه به اوکراین، رویای گرجستان از روایت های ضد غربی، از جمله ادعاهایی در مورد «تلاش برای راه اندازی جنگ جهانی» برای درگیر کردن گرجستان در جنگ علیه روسیه، حمایت کرده است.
اکنون بحران در گرجستان ادامه دارد و نتایج انتخابات اخیر و شایعه تقلب در آرای انتخابات موجب بروز بحران کنونی شده است. شرایط کنونی شبیه شرایط بعد از انتخابات گرجستان در سال 2003 در دوره ریاست جمهوری شورارد نادزه است، در آن برهه با کناره گیری آرام رئیس جمهور، انقلاب رز پیروز و انتقال قدرت بدون خشونت و با آرامش قدرت صورت گرفت.
![]()