چاپ

پیام سپاهان - باستان‌شناسان در کوه‌های سر به فلک کشیده آسیای مرکزی، در امتداد مسیری که جاده ابریشم نامیده می‌شود، دو شهر قرون وسطایی کشف کردند که شاید هزار سال پیش پر از جمعیت بوده است.
این تیم برای نخستین بار در سال 2011 هنگام پیاده روی در کوه‌های چمن شرق ازبکستان متوجه یکی از شهر‌های گمشده در مسیر جاده ابریشم شدند.
فرهاد ماکسودوف از مرکز ملی باستان‌شناسی آکادمی علوم ازبکستان، می‌گوید: من و مایکل فراچتی، باستان‌شناس دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، ما در جست‌وجوی شواهد باستان‌شناسی فرهنگ‌های عشایری بودیم و هرگز انتظار نداشتیم با شهری قرون وسطایی 30 هکتاری در آب و هوای نسبتاً نامناسب و در ارتفاع 7000 فوتی از سطح دریا مواجه شویم.
به گفته این باستان‌شناس، اما در این محوطه باستانی که تشبولک نامیده می‌شود، برای نخستین بار در 23 اکتبر در مجله Nature منتشر شد که در این تحقیق محققان از فناوری سنجش از دور برای ترسیم نقشه‌برداری از شهری قرون وسطایی تقریباً 300 هکتاری در سه مایلی تاشبولاک استفاده کردند که در شبکه مسیر‌های تجاری معروف به جاده ابریشم ادغام شده بود.
زاخاری سیلویا، باستان‌شناس دانشگاه براون که تخصص او تاریخ و فرهنگ آسیای مرکزی است، می‌گوید: "این یک کشف بسیار قابل توجه است. در نقشه‌های مرسوم جاده ابریشم، مسیر‌های تجاری در قاره اوراسیا تا حد امکان از کوه‌های آسیای مرکزی اجتناب می‌کنند و مسیر جاده ابریشم از شهر‌های کم ارتفاع مانند سمرقند و تاشکند که دارای زمین‌های قابل کشت و آبیاری هستند، عبور می‌کند. از سوی دیگر، کوه‌های پامیر مجاور که تاشبولک و توگونبولک در آن قرار دارند، به دلیل ارتفاع زیاد، ناهموار و عمدتاً غیر قابل کشت هستند.
با وجود منابع محدود و زمستان‌های سرد، مردم از قرن هشتم تا یازدهم پس از میلاد در تاشبولک و توگونبولاک در قرون وسطی زندگی می‌کردند. هر چند این سکونت‌گاه بعد‌ها رها شده و در کوهستان، منظره به سرعت تغییر کرد و بقایای شهر‌ها در اثر فرسایش با رسوب پوشیده شد.
در حال حاضر، نقشه‌های اسکن لیزری بیانگر مجموعه عظیم قرون وسطایی هستند که دارای ارگ، ساختمان‌ها، حیاط‌ها، میدان و مسیر‌هایی که با دیوار‌های مستحکم محصور شده‌اند.
ماکسودوف می‌گوید: محققان همچنین سکه‌هایی را از سراسر ازبکستان امروزی کشف کرده‌اند که نشان می‌دهد این شهر ممکن است مرکز تجارت بوده باشد. به نظر نمی‌رسد که این شهر صرفاً یک سکونتگاه معدنی بوده است.
ماکسودوف می‌گوید: ما متوجه شده‌ایم که این یک مرکز شهری بزرگ بود که در شبکه جاده ابریشم ادغام شد و کاروان‌های جاده ابریشم را به سمت کوه‌ها کشاند.
سانجیوت مهندل، باستان‌شناس و رئیس مرکز مطالعات جاده ابریشم تانگ در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، می‌گوید: «رابطه‌ای بین این شهرها» در مناطق مرتفع و مناطق پست وجود دارد. شبکه‌های تجاری جاده ابریشم «بسیار سیال» بودند و جوامعی که زمانی پیرامون و دورافتاده به حساب می‌آمدند، مانند جوامع تاشبولاک و توگونبولاک، بخشی از شبکه‌ای بودند که در سراسر اوراسیا گسترده بود.
منبع: ایلنا