چاپ

پیام سپاهان - جهان صنعت / « اولویت‌های تهدید امنیت ملی ایران » عنوان سرمقاله روزنامه جهان صنعت به قلم محمدرضا ستاری است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
در حالی که تشدید تنش‌ها در منطقه خاورمیانه به واسطه تهاجم رژیم اسرائیل به لبنان تبدیل به اولیت تهدید امنیت ایران شده است، اما نباید فراموش کرد که تهدیدات دیگری در کنار مرزهای ایران وجود دارند که هر کدام از آنها قاعدتاً باید جزئی از اولویت‌های تهدید امنیت ملی کشور باشند.از مهمترین این تهدیدات حضور طالبان در افغانستان و همچنین اقدامات دولت باکو جهت احداث کریدور زنگزور است. در همین رابطه اگر از تهدید طالبان گذر کرده و تحلیل آن را به مطلبی دیگر واگذار کنیم، قطعاً تهدید ایجاد کریدوری به نام زنگزور نباید در سایه تحولات جاری در منطقه خاورمیانه فراموش شود. در واقع مساله مهم این است که تمامی اخبار و تحلیل‌ها این روزها به بحث اقدامات رژیم اسرائیل در غزه و لبنان و ترور سیدحسن نصرالله معطوف شده که هر چند در جای خود مهم و حیاتی است، اما در صورت بی توجهی به نقشه دولت باکو در خصوص مرزها به طور قطع در آینده تحولاتی شکل می‌گیرد که حل و فصل آنها نه تنها دشوارتر شده بلکه با هزینه‌های بیشتری همراه خواهد شد.می‌دانیم که پس از دست برتر جمهوری آذربایجان در جنگ با ارمنستان، بحث احداث کریدوری که جمهوری‌آذربایجان را به جمهوری نخجوان متصل کند، هر روز ابعادی جدی‌تر به خود می‌گیرد. در این میان نه تنها ترکیه موافق و ذی‌نفع احداث چنین کریدوری بوده، بلکه شواهد نشان می‌دهد که روسیه نیز به واسطه تحولاتی که در آن درگیر است، اکنون از چنین قضیه‌ای استقبال می‌کند. در نتیجه با توجه به اینکه اصل احداث این کریدور 48 کیلومتر مرز ایران با ارمنستان را تحت الشعاع قرار داده و از منظر ژئوپلیتیکی تهدیدی برای امنیت ملی کشور محسوب می‌شود، لازم است بدون فوت وقت از تمامی امکانات دیپلماتیک، سیاسی و حتی سخت‌افزاری برای جلوگیری از اجرای چنین نقشه‌ای استفاده کرد.در این میان ماجرا از آنجا پیچیده‌تر می‌شود که هنوز طرح جمهوری آذربایجان و متحدانش برای احداث گذرگاهی جهت دسترسی به نخجوان مشخص نیست. یعنی معلوم نیست که هدف آنها از دسترسی به نخجوان ایجاد راه است یا دالان یا کریدور. این موضوع از آنجا اهمیت دارد که هر کدام از این موارد کارکرد، دسترسی و در عین حال مولفه‌های حقوقی خاص به خود را دارد. علاوه بر این مشخص نیست که اگر قرار است چنین دسترسی برای دولت باکو ایجاد شود، موضع آنها برای این گذرگاه حاکمیتی است مالکیتی؟به همین دلیل می‌توان نتیجه گرفت که اقل و اکثر خواسته آنها برای ایجاد گذرگاه زنگزور به میزان زیادی بستگی به شرایط و همچنین نحوه اقدامات ایران دارد؛ چرا که در صورت تعلل یا ضعف به طور قطع دولت باکو حداکثر امتیازات را از ارمنستان گرفته و عملاً راهی جهت بستن دسترسی ایران از ارمنستان به گرجستان، روسیه و اروپا پیدا خواهد کرد. از این رو از آنجا که توافقات اولیه و مذاکرات سیاسی جنبه وعده دارد، نمی‌توان به صورت صرف به قول و قرارهای طرف مقابل جهت حفظ منافع ایران از احداث چنین کریدور یا مسیری اکتفا کرد.در همین رابطه است که سه موضوع باید مورد توجه مسئولان و سیاست‌گذاران کشورمان قرار بگیرد. نخست اینکه ایران می‌تواند برای ایجاد دسترسی دولت باکو به نخجوان با در نظر گرفتن امتیازاتی نظیر برخی معافیت‌ها، چنین مسیری را از داخل خاک ایران برای باکو فراهم کند.دومین مساله این است که در صورت تعلل، کریدور زنگزور می‌تواند مقدمه‌ای برای تضعیع حقوق ایران در خصوص منابع زیر بستر دریای خزر و حتی جزایر سه‌گانه قرار بگیرد. خاصه آنکه شاهد بوده‌ایم هم روسیه و هم چین در بیانیه‌های مختلف چندین بار در خصوص ادعای امارات در مورد جزایر سه گانه مهر تایید گذاشته است.مساله سوم و مهم دیگر نیز آن است که نادیده گرفتن زمان و شرایط کنونی و همچنین عدم حضور ایران در فرآیند مذاکراتی که حالا اروپایی‌ها نیز در آن دخیل شده‌اند در آینده‌ای نزدیک این خطر را در بر دارد که آذربایجان و ارمنستان با حضور سایر کشورها و در غیاب ایران به توافقاتی دست پیدا کنند که از این رهگذر ما را در عملی انجام شده و غیر قابل بازگشت قرار دهند. در نتیجه ضروری است همزمان با تحولاتی که در منطقه صورت می‌گیرد که قطعاً حائز اهمیت زیادی است، به هیچ عنوان از خطری که اکنون امنیت ملی ایران را در مرزهای شمالی تهدید می‌کند غافل نشویم.