پیام سپاهان - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشر آن در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
روایتی از تحلیف روسای‌جمهور پیشین ایران
پس از استعفای دولت موقت مهدی بازرگان در اعتراض به جریانات تسخیر سفارت آمریکا در آبان سال 58 نخستین مراسم تحلیف پس از انقلاب در ساختمان قدیمی مجلس برگزار شد و از دوره هفتم به بعد، این مراسم به ساختمان جدید بهارستان نقل مکان کرد.
![]()
پیش از برگزاری نخستین مراسم تحلیف، دولت موقت بازرگان حکم ریاست‌جمهوری را در مدرسه رفاه امضا کرد و 8 ماه بعد، در آخرین روز تیر 59 مراسم تحلیف بنی‌صدر در کنار آیت‌الله بهشتی، رئیس وقت دیوان عالی کشور برگزار شد. آن زمان هنوز مرسوم نبود که ریاست قوه قضائیه همراه رئیس‌جمهور بایستد این وظیفه در دو دوره بعد تا سال 68 با حضور رئیس وقت شورای عالی قضایی برقرار بود اما با اصلاح قانون اساسی، دیگر این شورا حذف شده بود. نه‌تنها در این مراسم که در دو مراسم بعدی هم از حضور پررنگ سفرای خارجی به‌خصوص کشورهای غربی، خبری نبود و علت آن هم به همزمانی این سه مراسم با دوران پر از تنش دهه 60 ایران همچنین جنگ ایران و عراق برمی‌گردد. دومین مراسم تحلیف برای ریاست‌جمهوری محمد‌علی رجایی برگزار شد؛ مراسمی که به علت شرایط خاص آن دوران، یک روز با تنفیذ فاصله داشت. پس از شهادت او در هشتم شهریور همان سال بار دیگر زنگ‌ها برای برگزاری دوره سوم ریاست‌جمهوری به صدا درآمد و 21 مهر آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای در کنار عبدالکریم موسوی‌اردبیلی آیین سوگند را ادا کرد. این مراسم مهر ماه 64 هم برای دومین بار برای آیت‌الله خامنه‌ای برگزار شد. یک ماه پس از درگذشت آیت‌الله خمینی در سال 68 مراسم تحلیف هاشمی‌رفسنجانی به عنوان چهارمین رئیس‌جمهور در مجلس با همراهی آیت‌الله یزدی نخستین رئیس قوه قضائیه ایران برگزار شد، درحالی که پس از پایان جنگ تحمیلی، حضور سفرای خارجی هم از این مراسم به بعد جدی‌تر شد. دومین مراسم تحلیف هاشمی‌رفسنجانی مرداد 72 هم به همین ترتیب گذشت.
مراسم تحلیف سیدمحمد خاتمی 13 مرداد 76 برگزار شد و درحالی که خاتمی هنوز بر مسند امور ننشسته بود، حضور سفرا و نمایندگان کشورهای خارجی نسبت به دوره‌های گذشته افزایش داشت. برای دور دوم خاتمی با تغییر ریاست قوه قضائیه، آیت‌الله سید‌محمود هاشمی‌شاهرودی در کنار او ایستاد. در این نشست علاوه بر رئیس‌جمهوری و 255 نماینده مجلس، آیت‌الله اکبر هاشمی‌رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، رئیس قوه قضائیه، محمدی‌گلپایگانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و سایر مقامات کشوری حضور داشتند.
سوگند اول احمدی‌نژاد 15 مرداد ماه 1384 در مجلس برگزار شد و این بار هم هاشمی‌شاهرودی کنار احمدی‌نژاد ایستاد. تمام شخصیت‌های مهم داخلی در این مراسم حاضر بودند؛ ازجمله رئیس دولت اصلاحات و هاشمی‌رفسنجانی در ردیف اول و در کنار احمدی‌نژاد دیده می‌شد. مقامات خارجی در این مراسم حضور نداشتند اما بیشتر سفارتخانه‌ها در سطح سفیر در مراسم حاضر بودند؛ اگرچه دوره دوم احمدی‌نژاد، در سال 88 با وجود شرایط خاص کشور به واسطه اعتراضات انتخاباتی با حدود دو ساعت تاخیر و غیبت برخی مسئولان فعلی و پیشین نظام ازجمله هاشمی‌رفسنجانی، ناطق‌نوری، محسن رضایی، سیدحسن خمینی و رئیس دولت اصلاحات برگزار شد و هاشمی‌شاهرودی به‌عنوان رئیس دستگاه قضا هم در مراسم حضور داشت. این مراسم از صدا و سیما پوشش زنده نداشت. بسیاری از سفرای خارجی هم به این مراسم دعوت شده بودند اما جز سفرای بریتانیا و سوئد بقیه در تحلیف غایب بودند و برخی سفارتخانه‌ها هم مقامات رده پایین را راهی کرده بودند.
تحلیف روحانی در سال 92 اما با حضور مقامات ارشد خارجی برگزار شد و آملی‌لاریجانی، رئیس قوه قضائیه در کنار او ایستاد. وزیر خارجه اسبق انگلستان پرحاشیه‌ترین فرد دعوت شده به مراسم تحلیف بود اما در مراسم حاضر نشد. از دیگر میهمانان ویژه این مراسم نخست‌وزیر پیشین مالزی، معاون دبیرکل سازمان ملل و مسئول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا بودند. دومین مراسم تحلیف روحانی هم سال 96 به همین ترتیب برگزار شد. براساس آخرین جمع‌بندی وزارت امور خارجه 10 رئیس‌جمهور، دو نخست‌وزیر، 7 رئیس مجلس، 7 معاون رئیس‌جمهور، سه معاون نخست‌وزیر و بیش از 10 وزیر خارجه همچنین بیش از 10 مقام در سطح سایر وزیران در این مراسم حضور داشتند. مراسم تحلیف مرحوم سیدابراهیم رئیسی به عنوان سیزدهمین ریس‌جمهور ایران هم پنج‌شنبه 14 مرداد در مجلس برگزار و گفته شد که 115 مقام رسمی از 73 کشور جهان در این مراسم شرکت کردند. از نکات مهم مراسم، غیبت آملی‌لاریجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و علی لاریجانی، رئیس سابق مجلس بود.