پیام سپاهان - جشنواره بین‌المللی نقاشی پوپک در اصفهان فرصتی برای نمایش خلاقیت کودکان و نوجوانان است تا با هنر خود به شهر جان ببخشند؛ معاون فرهنگی و هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار ایمنا به تشریح این رویداد فرهنگی پرداخته است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، کودکان به‌طور ذاتی به نقاشی علاقه دارند و احساسات و خلاقیت خود را از طریق کشیدن اشکال مختلف به نمایش می‌گذارند؛ نقاشی نه‌تنها یک فعالیت سرگرم‌کننده و جذاب برای کودکان محسوب می‌شود، بلکه می‌تواند به مهارتی جدی و ارزشمند برای آینده آن‌ها تبدیل شود؛ این هنر زیبا به کودکان کمک می‌کند تا دنیای درون خود را بهتر بشناسند و آن را با دیگران به اشتراک بگذارند.
کودکان از طریق نقاشی، می‌توانند احساسات خود را بیان کنند، تخیلات خود را پرورش دهند و حتی با مشکلات درونی خود روبه‌رو شوند؛ این فرایند نه‌تنها به رشد عاطفی و روانی کودک کمک می‌کند، بلکه موجب افزایش اعتمادبه‌نفس و خودباوری در آن‌ها می‌شود.
خانه کودک اصفهان با هدف توانمندسازی کودکان در مهارت‌های زندگی، بر اهمیت نقاشی به‌عنوان ابزاری مؤثر در این مسیر تأکید دارد؛ نقاشی به کودکان می‌آموزد که چگونه با چالش‌ها روبه‌رو شوند، راه‌حل‌های خلاقانه پیدا کنند و در رویارویی با مشکلات، صبر و تحمل داشته باشند؛ این مهارت‌ها نه‌تنها در دوران کودکی، بلکه در طول زندگی بزرگسالی نیز برای آن‌ها مفید خواهد بود، علاوه‌بر این نقاشی به کودکان کمک می‌کند تا ارتباط بهتری با محیط اطراف خود برقرار کنند و دنیا را از زوایای مختلف ببینند؛ این توانایی درک و تحلیل محیط به آن‌ها کمک می‌کند تا در آینده تصمیم‌گیری‌های بهتری داشته باشند و در رویارویی با مسائل زندگی، انعطاف‌پذیرتر عمل کنند.
نقاشی نه‌تنها بر رشد فردی کودک تأثیر می‌گذارد، بلکه حال خوبی را برای کودک و خانواده او به همراه می‌آورد. هنگامی که کودک احساسات خود را روی کاغذ می‌آورد، نوعی آرامش درونی را تجربه می‌کند که این آرامش به خانواده‌اش نیز منتقل می‌شود.
والدین با مشاهده نقاشی‌های کودک می‌توانند به دنیای درونی او نزدیک‌تر شوند و بهتر با نیازها و احساسات او ارتباط برقرار کنند، بنابراین فراهم کردن شرایط مناسب برای نقاشی کشیدن کودکان، نه‌تنها به رشد مهارت‌های زندگی آن‌ها کمک می‌کند، بلکه موجب ایجاد فضایی شاد و پرنشاط در خانواده می‌شود؛ مهارت‌هایی که از طریق نقاشی و دیگر فعالیت‌های هنری به کودکان منتقل می‌شود، می‌تواند پایه‌ای محکم برای ساختن آینده‌ای سالم و موفق برای آن‌ها باشد.
جشنواره بین‌المللی نقاشی کودکان و نوجوانان «پوپک» که چندسالی است در اصفهان برگزار می‌شود، به‌تازگی به یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی این شهر تبدیل شده و توانسته است جایگاهی ملی و بین‌المللی پیدا کند، در چهارمین دوره این جشنواره 28 کشور از سراسر جهان در آن شرکت داشتند که نشان‌دهنده تأثیرگذاری و اهمیت بالای آن است.
آنچه در ادامه می‌خوانید، حاصل گفت‌وگوی خبرنگار ایمنا با میثم بکتاشیان، معاون فرهنگی و هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان برای آگاهی هرچه بیشتر شهروندان از جشنواره بین‌المللی نقاشی کودکان و نوجوانان «پوپک»، ظرفیت‌ها، تلاش‌های مدیریتی و پاسخ به نیاز شهروندان در این رویداد بزرگ فرهنگی است.

ایمنا: جشنواره بین‌المللی نقاشی «پوپک» از کجا شکل گرفت و چه مراحلی را تا رسیدن به سطح بین‌المللی طی کرد؟
بکتاشیان: مسابقه بین‌المللی نقاشی کودکان اصفهان دارای پیشینه‌ای هفت‌ساله است که تحت عنوان کانون نقاشان کودکان اصفهان در سال 96 برای هدایت استعدادهای تجسمی کودکان راه‌اندازی شد؛ تجربه‌ای که منجر به این رویداد شد، این بود که کودکان پس از سپری کردن کلاس‌های آموزشی در چند ترم رها می‌شدند و هدف خاصی را در ادامه آن آموزش‌ها به‌صورت رسمی دنبال نمی‌کردند، بنابراین با ایجاد کانون نقاشان فرصتی برای کودکان فراهم شد که در طول سال و بلکه سال‌های آتی بتوانند همچنان بیاموزند و نتیجه آموخته‌های خود را به‌صورت نمایشگاهی در معرض دید عموم درآورند.
رتبه آوردن اعضای کانون نقاشان در مسابقه بین‌المللی شانگهای چین و صلح موجب شد اصفهان به‌عنوان برگزارکننده جشنواره، زمینه‌ای برای شناخت استعدادهای ویژه کودکان، در عرصه تجسمی ملی و بین‌المللی فراهم آورد؛ این امر موجب شد که جشنواره‌ای در سطح ملی، طی سال‌های 98 و 99 به مدت دو سال تحت عنوان «جشنواره کمانک» برگزار و از سال 1400 در سطح بین‌المللی تحت عنوان پوپک برگزار شود.
در سال اول جشنواره ملی، موضوع جشنواره ملی با عنوان «اصفهان» انتخاب شد؛ با توجه به اینکه اصفهان به‌عنوان شهر دوستدار کودک شناخته شده بود، تصمیم بر آن شد که کودکان بیاموزند در شهری زندگی می‌کنند که شهرتی جهانی دارد و باید برای حفظ میراث ارزشمند آن تلاش کنند، همچنین هدف این بود که ظرفیت‌های اصفهان را به سایر کودکان ایران و جهان معرفی کند.‌
در سال دوم جشنواره ملی، موضوع جشنواره با عنوان «آینده شهر من» انتخاب شد؛ هدف از این موضوع درک نگاه کودکان به آینده شهر خود و تغییراتی بود که ممکن است در آن رخ دهد. سوالاتی همچون اینکه آیا کودکان به مردم شهر توجه دارند یا آیا مکان‌های تاریخی و معماری برای آن‌ها مهم است یا خیر، مطرح شد؛ آن‌ها این فرصت را داشتند تا درباره تمام عناصر شهری از جمله معماری، روابط اجتماعی، سیستم حمل‌ونقل و حتی چالش‌هایی همچون آلودگی‌های شهری خیال‌پردازی کنند و دیدگاه‌های خود را از طریق نقاشی به تصویر بکشند.‌
در سال سوم، به پیشنهاد معاون فرهنگی شهردار اصفهان، مجتبی شاه‌مرادی، جشنواره برای نخستین‌بار در سطح بین‌المللی برگزار شد؛ موضوع این دوره «شهر من، شهر زندگی» انتخاب شد، زیرا هدف ما این بود که نگاه کودکان به زیست‌بومشان را درک کنیم و بفهمیم که آن‌ها چه احساسی نسبت به محله و شهری که در آن زندگی می‌کنند دارند و چه عواملی برای آن‌ها اهمیت دارد؛ کودکان در این جشنواره به ما می‌آموزند که شهرها را از دیدگاه آن‌ها طراحی کنیم و در برنامه‌ریزی شهری، رفاه، سلامت جسمی و روانی کودکان را مورد توجه قرار دهیم.
در سال چهارم، جشنواره همچنان در سطح بین‌المللی برگزار شد و موضوع آن «شغل‌های شهر من» انتخاب شد؛ هر یک از ما در شهری زندگی می‌کنیم که مردم در آن به مشاغل مختلفی مشغول هستند؛ همه می‌دانیم که با بزرگ شدن، باید شغلی انتخاب کنیم تا از طریق آن درآمد کسب و نیازهای زندگی خود را تأمین کنیم؛ انتخاب صحیح شغل نه‌تنها تأمین‌کننده معیشت، بلکه موجب آرامش و لذت بردن از زندگی نیز خواهد بود؛ این موضوع فرصتی را فراهم کرد تا کودکان از نگاه خود، نقش مشاغل مختلف در شهر را به تصویر بکشند، چراکه هنگام پیاده‌روی، استفاده از اتوبوس یا مترو هر روز با مغازه‌ها و مشاغل گوناگون در شهر روبه‌رو می‌شویم.
در سال پنجم، جشنواره همچنان در سطح بین‌المللی برگزار شد و موضوع آن «جاهای دیدنی شهر من» انتخاب شد؛ واژه «جا» به‌طور ویژه برای درک بصری بهتر کودکان برگزیده شد تا آن‌ها بتوانند بدون محدودیت، تمام مکان‌های دیدنی شهر خود را از دیدگاه خود به تصویر بکشند؛ زیبایی‌های بناهای تاریخی، معماری آرامگاه‌ها، مناظر طبیعی، مساجد، کلیساها، تفرجگاه‌ها و دیگر نقاط شاخص شهر، همه جزئی از این نگاه هنری بودند؛ هر یک از ما در شهری زندگی می‌کنیم که نشانه‌های فرهنگی، هنری و علمی ویژه خود را دارد؛ هدف این جشنواره این بود که کودکان با گردش در شهر خود، بخش‌های مورد علاقه خود را انتخاب کنند و مکان‌های خاطره‌انگیز و جذاب را از نگاه خود به تصویر بکشند.
در سال ششم، جشنواره با موضوع «داستان‌های شهر من» در سطح بین‌المللی برگزار می‌شود؛ این موضوع فرصتی عالی برای کودکان و نوجوانان فراهم کرده است تا خلاقیت خود را از طریق هنر به نمایش بگذارند؛ هدف این دوره، آشنایی بیشتر با «فرهنگ و هویت شهری و محلی» است و به شرکت‌کنندگان این امکان را می‌دهد تا داستان‌ها و تجربیات خود را از شهرشان به تصویر بکشند.
کودکان و نوجوانان می‌توانند با پرداختن به موضوعاتی همچون مکان‌های تاریخی، شخصیت‌های محلی، داستان‌های مردمی و فرهنگ‌های متنوع شهر خود، احساسات و خلاقیت خود را در آثارشان منعکس کنند؛ این جشنواره فرصتی برای آشنایی با داستان‌های شفاهی، کهن و عامیانه یا روایت‌های مربوط به بناهای تاریخی که بخشی از هویت شهر محسوب می‌شود؛ این داستان‌ها همان ویژگی‌هایی هستند که شهر شما را معرفی می‌کنند و موجب افتخار و دلبستگی شما به آن می‌شوند.
ایمنا: دلیل انتخاب نام «پوپک» برای این جشنواره چه بود و چه مفهومی در فرهنگ‌ها و متون ادبی مختلف دارد؟
بکتاشیان: برگزاری این جشنواره فرصتی برای کشف استعداد کودکان و شناساندن ظرفیت‌های آن‌ها است تا شاهد رقابت این عزیزان در جشنواره‌های داخلی و خارجی با سایر کودکان جهان باشیم. نام «پوپک» برگرفته از معنای تاج پرندگان و مرغ سلیمان است که در داستان‌های کهن به‌عنوان پیام‌آور و راهبر شناخته می‌شود.
در کتاب «منطق‌الطیر» عطار نیشابوری، هدهد پرنده‌ای خردمند و راهبر دیگر مرغان به سوی سیمرغ معرفی شده، در شعر کلاسیک چینی، نماد پیام‌آور آسمانی و نویدبخش بهار است و در فرهنگ چین، به‌دلیل زیبایی منحصربه‌فردش، پرنده‌ای فرخنده محسوب می‌شود، همچنین در مثنوی مولوی از هدهد به‌عنوان پرنده‌ای خوشحال یاد شده است.
ایمنا: سیاست‌های کلان این جشنواره چیست؟
بکتاشیان: سیاست کلان این جشنواره بر سرزنده‌سازی فضاهای شهری از طریق خلق رویدادهای متنوع و ایجاد هماهنگی بصری و ادراکی در سیما و منظر شهری تأکید دارد؛ هدف اصلی این سیاست ارتقای هویت محلی است که با توجه به مؤلفه‌های هویت‌ساز اصفهان، پیوندها و ظرفیت‌های فرهنگی و اجتماعی این شهر را تقویت می‌کند؛ این رویکرد به‌منظور بهبود کیفیت زندگی شهری و افزایش ارتباطات فرهنگی در میان شهروندان و تقویت هویت جمعی آن‌ها طراحی شده است.
ایمنا: این جشنواره چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
بکتاشیان: اهداف جشنواره شامل تقویت خلاقیت و تشویق کودکان و نوجوانان به ابراز خلاقیت و خیال‌پردازی از طریق نقاشی است؛ این جشنواره به آشنایی با فرهنگ محلی و ایجاد آگاهی نسبت به تاریخ، فرهنگ و جاذبه‌های شهر پرداخته است و به ارتقای مهارت‌های هنری و فراهم کردن فرصت برای یادگیری و بهبود مهارت‌های نقاشی و هنرهای تجسمی کمک می‌کند.
هدف دیگر آن ایجاد و تقویت هویت شهری و حس تعلق به جامعه و شهر از طریق شناخت بهتر محیط اطراف است، همچنین به ارتقای جایگاه اصفهان به‌عنوان شهر دوستدار کودک در سطح ملی و بین‌المللی و حمایت از تولیدات هنری کودکان مستعد می‌پردازد تا از آثار آن‌ها در عرصه‌های شهری بهره‌برداری شود؛ این جشنواره فرصتی برای کشف و بروز استعدادهای فرهنگی و هنری کودکان فراهم می‌کند.
موضوع جشنواره در سال جاری با عنوان «داستان‌های شهر من» فرصتی عالی را برای کودکان و نوجوانان فراهم آورد تا خلاقیت خود را در قالب هنر به نمایش بگذارند. کودکان به‌طور ذاتی علاقه‌مند به نقاشی هستند و از طریق آن، احساسات و خلاقیت خود را به تصویر می‌کشند؛ نقاشی می‌تواند به‌عنوان تفریحی جذاب و مهارتی جدی برای آینده کودک مطرح شود.
موضوع این جشنواره در سال جاری به آشنایی با فرهنگ و هویت شهری و محلی کمک می‌کند و این امکان را به شرکت‌کنندگان می‌دهد که داستان‌ها و تجربیات خود را از شهر خود به تصویر بکشند؛ کودکان و نوجوانان می‌توانند با پرداختن به موضوعاتی همچون مکان‌های تاریخی، شخصیت‌های محلی، داستان‌های مردمی و فرهنگ‌های مختلف، احساسات خود را به تصویر بکشند و با داستان‌های شفاهی، کهن یا مرتبط با بناهای تاریخی آشنا شوند.
این داستان‌ها بخش مهمی از هویت شهری و محلی هستند که با آن‌ها احساس افتخار و دلبستگی می‌کنیم؛ این جشنواره علاوه‌بر کمک به پرورش استعدادهای هنری، فرصتی برای تقویت ارتباطات اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایجاد می‌کند و نسل آینده را به شناخت و حفظ فرهنگ و هویت محلی تشویق خواهد کرد.
ایمنا: چند اثر در جشنواره دریافت شده و از چند کشور و شهر در این مسابقه شرکت کردند؟
بکتاشیان: 9332 اثر از سوی دبیرخانه مسابقه بین‌المللی نقاشی کودکان و نوجوانان اصفهان-پوپک دریافت شد که شامل 8121 اثر از ایران و 1211 اثر از کشورهای خارجی بود، همچنین 28 کشور دنیا (294 شهر مختلف) سال جاری در جشنواره بین‌المللی نقاشی پوپک شرکت کردند که نشان‌دهنده تأثیرگذاری این جشنواره است، به‌طوری که حتی رایزن فرهنگی یکی از کشورهای آسیایی به‌شدت به دبیرخانه جشنواره فشار می‌آورد که چون از کشور ما 140 اثر آمده است باید افرادی را برگزیده اعلام کنید که این موضوع نشان می‌دهد که مسابقه پوپک و بردن جایزه آن به سایر کشورها، برای آن‌ها اهمیت دارد و این برای ما افتخار است.
ایمنا: شرایط شرکت در جشنواره چیست و چه مراحلی برای ارسال آثار باید انجام شود؟
بکتاشیان: شرط سنی شرکت در جشنواره نقاشی «داستان‌های شهر من» از 4 تا 18 سال است؛ آثار باید خلاقانه و فردی باشند و از کلیشه‌های تصویری پرهیز شود؛ سایز آثار نباید از A3 کوچک‌تر باشد و قرار دادن اثر در قاب و پارسپارتو مجاز نیست، همچنین فرم ثبت‌نام باید کامل و بخش‌های ستاره‌دار آن تکمیل شود.
تکنیک و ابزار مورد استفاده آزاد است و برگزارکنندگان حق استفاده و تکثیر آثار به منظور ترویج فعالیت‌های فرهنگی و هنری را دارند؛ ارسال عکس کودک نیز الزامی است و آثار باید در وبگاه www.iicpf.com بارگذاری شود.
ایمنا: آثار تا چه تاریخی برای شرکت در جشنواره بین‌المللی نقاشی پوپک با عنوان «داستان‌های شهر من» پذیرفته می‌شود؟
بکتاشیان: مهلت ارسال آثار برای جشنواره نقاشی «داستان‌های شهر من» از دهم آذر 1403 آغاز و تا دهم فروردین 1404 پذیرفته می‌شود.
ایمنا: معیارهای داوری در جشنواره چیست و داوری در چه رده‌های سنی انجام می‌شود؟
بکتاشیان: معیارهای داوری در این جشنواره شامل ارزیابی صحت آثار متناسب با سن کودک و نوجوان (بدون دخالت مربی یا والدین)، میزان ارتباط آثار با موضوع تعیین‌شده، به‌کارگیری تخیل و خلاقیت در بیان موضوع، نوآوری در انتخاب زاویه دید، ترکیب‌بندی و تکنیک و کاربرد مهارت‌های اجرایی در تصویر است، همچنین داوری در چهار رده سنی به تفکیک 4 تا 6 سال، 7 تا 9 سال، 10 تا 13 سال و 14 تا 18 سال انجام می‌شود.
ایمنا: نتایج مسابقه چه تاریخی اعلام می‌شود؟
بکتاشیان: داوری آثار مسابقه فروردین 1404 انجام می‌شود و هیئت داوران برندگان جوایز و دریافت‌کنندگان لوح تقدیر را تعیین خواهند کرد؛ آثار برندگان جوایز در نمایشگاه نهایی گنجانده خواهد شد و در گالری الکترونیکی وبگاه www.iicpf.com در دسترس قرار خواهد گرفت، همچنین اختتامیه مسابقه بین‌المللی نقاشی کودکان و نوجوانان اصفهان - پوپک با موضوع «داستان‌های شهر من» اردیبهشت 1404 برگزار خواهد شد.
کد خبر 836978